Houtbouwers – alles wat je moet weten over bouwen met hout

Venlo, 10 juni 2020

Hout is een beproefd bouwmateriaal en beleeft al enkele jaren een herleving, maar de grote doorbraak in onze regio vindt nog steeds niet plaats – en ten onrechte, want hout wordt vandaag de dag beschouwd als een zeer modern, veelzijdig en vooral milieuvriendelijk materiaal en komt nog steeds voor een groot deel uit de binnenlandse productie.

Maar waarom bouwen we nu nog hetzelfde als 100 jaar geleden? Dat vraagt architect Andrew Waugh zich dagelijks af. Het bouwproces is inefficiënt; één derde van de taken wordt dubbel uitgevoerd, maar liefst 50% van de bouwmaterialen wordt weggegooid en van het totale bouwbudget gaat 10% naar fouten die tijdens het proces worden gemaakt. En dan hebben we het nog niet eens over de negatieve impact op het milieu.

De huidige situatie

De huidige woningbouw behoort internationaal tot de meest vervuilende sectoren. Maar liefst 9% van de totale Co2 uitstoot wordt geproduceerd tijdens de productie van beton. Dat is meer dan de luchtvaart (3%). Om een deel van ons stikstofprobleem op te lossen, zal de bouwindustrie mee moeten innoveren.

Houtbouw als oplossing

Het bouwen met hout (CLT/Kruislaaghout) zou het stikstofprobleem kunnen terugdringen, al dan niet verhelpen. Bomen nemen stikstof op en houden dit vast (ook na het kappen). Hierdoor worden onze huizen een Co2 opslag. De toegenomen vraag naar hout, bijvoorbeeld in de houtbouw, betekent dat er meer bomen moeten worden geplant. En meer bomen betekent meer CO2-opslag. Er ontstaat zo een vicieuze cirkel.

De vraag die dan opspeelt bij vele: hebben we dan wel genoeg bomen? Het antwoord is overduidelijk ja. Ten opzichte van beton, is er slechts de helft van het materiaal nodig voor houtbouw. Daarnaast vertelt Marco Vermeulen dat er in Nederland per jaar (in onbeschermde gebieden) nu 22.000 huizen ‘groeien’. In Finland groeit er zelfs iedere 14 seconden een nieuw huis. Ook Duitsland is goed gepositioneerd. Eén derde van het land is bos en heeft het grootste houtvolume van de hele EU. De productiebossen worden momenteel gebruikt voor laagwaardige producten, zoals pulp. Veel bossen zijn oude productiebossen, die het ecosysteem niet bevorderen en bijvoorbeeld bosbranden veroorzaken. Om te kunnen bouwen met hout, zullen meer bomen worden gepland. Het bouwen met hout zorgt daarom automatisch voor meer bossen.

Gezondheidsaspecten

Naast voordelen voor het milieu, heeft hout ook voordelen voor het klimaat in huis. Hout heeft namelijk een sterke isolatielerende werking (zie figuur 1). Daarnaast zorgt hout voor een stabielere luchtvochtigheid in huis.

Verschillende wetenschappelijke studies hebben aangetoond dat het materiaal een kalmerend effect heeft op mensen en hun welzijn verhoogt bij gebruik binnenshuis. Maar het heeft ook een positief effect op de prestaties en het herstel. Een ander voordeel van velen: Bepaalde houtsoorten hebben een antimicrobiële werking. Zo sterven bijvoorbeeld ziektekiemen die typisch zijn voor ziekenhuizen sneller af op grenen kernhout dan op kunststof oppervlakken.

Een nieuwe kijk is noodzakelijk

Ondanks alle voordelen, lopen de houtbouwers tegen één probleem aan. Het vergt sociale verandering om consumenten en bouwbedrijven te overtuigen van het bouwen met hout. Om het haalbaar te maken, moet er schaalvergroting plaatsvinden. Echter hebben traditionele bouwbedrijven nog veel (financiële) belangen in het oude systeem. Dit vertraagt de overgang naar de nieuwe standaard: houtbouw!

Dit artikel is grotendeels gebaseerd op de aflevering ‘Houtbouwers’ van VPRO Tegenlicht. Mocht u meer informatie willen, kunt u deze documentaire bekijken via onderstaande link:

https://www.vpro.nl/programmas/tegenlicht/kijk/afleveringen/2019-2020/houtbouwers.html

Andere bronnen die gebruikt zijn, vindt u hier.