Ruimte-akoestiek + interieurontwerp = Hoorbare esthetiek
Viersen, 03 juli 2020
Een gesprek met Maximilian F. Schmitz, eigenaar van het planbureau SmartRaumProjekt.
Goede akoestiek
‘Op basis van mijn jarenlange luisterervaring als persoon, muzikant en docent aan de universiteit heb ik gemerkt dat het onderwerp akoestiek niet de aandacht krijgt die het verdient’, zegt M.F. Schmitz. ‘Als je je voorstelt dat je je ogen kunt sluiten als je onaangename dingen ziet, maar je kunt je oren niet eens sluiten als je slaapt, lijkt het ineens heel logisch dat er meer aandacht moet worden besteed aan dit zintuig – het gehoor.’
Dagelijkse ervaringen in grotere openbare ruimtes, in kantoren en praktijken van allerlei aard hebben M.F. Schmitz aan het denken gezet. Waarom voelt hij zich ineens zo gestrest in deze alledaagse situatie? Waarom is hij veel meer uitgeput na een dag werken in een lawaaierige omgeving? Ook het ervaren van mensen met een slecht gehoor in een ongunstige akoestische omgeving op een beperkte of hulpeloze manier heeft hem gedreven.
Een goede akoestiek speelt dus een rol op vele gebieden: Op kantoor, waar je in alle rust kunt denken en werken zonder storende achtergrondgeluiden van collega’s, telefoons en apparatuur. Bij de dokter, als je niet hoeft te vragen wat de dokter of zijn collega heeft gezegd, of als je niet hoeft te fluisteren omdat je uit eigen ervaring weet dat iedereen in de wachtkamer kan horen waar de knijper zit. En natuurlijk in gebieden waar veel mensen samenkomen, zoals foyers of restaurants. Op zulke plaatsen kan men vaak niet ontspannen en praten omdat het te luid is. Maar dat is precies waar ze voor gemaakt zijn, deze plaatsen van ontmoeting en genot.
Het gaat om de kwaliteit van het leven, want een goede akoestiek heeft een positief algemeen effect op het welzijn en de prestaties; een slechte akoestiek heeft het tegenovergestelde effect. Op basis van deze bevindingen is bijvoorbeeld DIN 18041 vastgesteld, die de hoorbaarheid van ruimtes in verband met het gebruik ervan beschrijft.
Het effect van ruimte-akoestiek op esthetiek
We vroegen M.F. Schmitz wat het effect van ruimte-akoestiek is op esthetiek. Hij zegt: ‘Eerst niets, helaas. Want, zoals we graag zeggen, het oog luistert. Maar ook in abstracte bouwontwerpen domineert het oog. Prestigieuze gebouwen worden gepland en gebouwd, waarvan de ontwerpen bedoeld zijn om de kijker te overtuigen. De visuele aspecten zijn duidelijk op papier, maar de akoestische aspecten niet. En dus is het vaak alleen als je naar ze kijkt dat iets helemaal niet werkt, namelijk de ruimte-akoestiek.’
Hij vervolgt: ‘Onze aanpak begint met de esthetische integratie van de ruimte-akoestische maatregelen. Dit klinkt nu een beetje bizar, maar het is volledig nuchter, omdat er met fysieke parameters wordt omgegaan. Alleen visueel coherent, in de beste verstandhouding met de klant en de omstandigheden. Mijn zus Sabine is verantwoordelijk voor de ontwerpaspecten. Ze is een uitstekende binnenhuisarchitecte. Daarom heeft zij een heel andere benadering van het onderwerp dan ik, een echte geluidsman, en we “kibbelen” graag over de details. Waar Sabine om esthetische redenen minder ingrepen in de constructie wil, wil ik er soms meer om akoestische redenen. Uiteindelijk resulteren de discussies niet in de kleinste gemene deler, maar in het grootste gemene veelvoud! Het samenwerken is leuk, de klanten zijn beter af en ze zijn tevreden. En dat is nog leuker!’
Foto: SmartRaumProjekt
