Mönchengladbach, 03 december 2020

In Mönchengladbach-Rheydt, zeer dicht bij de Maarplatz, valt momenteel één gebouw op met zijn warme, herfstrode tinten: het huis van Heiner Jacken. Hij legde ruim dertig jaar geleden een groene gevel aan. We waren onlangs te gast op het terrein en hoorden over hun ervaringen tot nu toe.

Groene planten in de stadscentra zijn momenteel nauwelijks te vinden, vooral in metropolen. De verticale vergroening kan echter een belangrijke bijdrage leveren aan een duurzame stedelijke ontwikkeling door de structureel-fysieke eigenschappen van gebouwen te verbeteren en tegelijkertijd de omgeving op een ecologische manier te verbeteren. Zo dragen planten als vervuilingsfilters niet alleen bij aan de verbetering van de luchtkwaliteit, maar hebben ze ook een aanzienlijke invloed op de geestelijke gemoedstoestand van de mens.

Er zijn veel goede redenen voor het Healthy Building Network om ook dit onderwerp onder de loep te nemen. Met dit praktijkvoorbeeld willen we u laten zien hoeveel effect zelfs dergelijke kleine, kosteneffectieve en beproefde maatregelen kunnen hebben.

De keuze voor buitenlaag was Wilde Wingerd (Parthenocissus quinquefolia), ook wel bekend als rode klimop. Deze werd zowel aan de straatzijde als aan de binnenplaatskant geplant.

De voordelen op een rijtje

• Eenvoudige toepassing & controle van het groeigebied: De plant stelt geen bijzondere eisen aan de standplaats en groeit bijna overal. Er zijn slechts één of twee planten nodig om een complete huismuur in korte tijd (twee tot drie jaar) te vergroenen. Als zogenaamde “zelfklimmer” kan de Wilde Wingerd het zonder klimhulpmiddelen stellen. Om niet bij naburige gebouwen te komen, kan het eenvoudigweg worden tegengehouden door kleine barrières. Een eenvoudige plexiglas ruit is al geschikt voor dit doel.

• Bescherming van de fundering: Tijdens onweer en regen in de zomer blijft de gevel droog als het water over de bladeren druipt. De wortels die langs de uiteinden van de bladeren lopen, nemen veel water op en helpen zo de fundering droog te houden.

• Eenvoudig onderhoud: De plant is niet alleen vorstbestendig, maar ook hittebestendig. Bovendien is er geen complex irrigatiesysteem nodig. Noch is de toevoeging van extra voedingsstoffen nodig. Eenmaal geplant is er dus nauwelijks onderhoud nodig.

• Feel-good-factor: “Men komt altijd graag thuis in zo’n groene oase – vooral in de herfst, wanneer de mooie rode kleurstelling begint”, zegt Barbara Schwinges van de Mönchengladbach Economic Development Agency, een van de negen projectpartners van het Healthy Building Network. Tot een paar jaar geleden woonde ze zelf in een van de appartementen van het gebouw en denkt ze graag terug in de tijd.

• Temperatuur regulerend effect: Tegelijkertijd hebben de bladeren in de zomer een isolerende werking. “Het is echt cool in de zomer,” zegt Schwinges. Dankzij deze buitenlaag voelt het binnen zelfs één tot twee graden koeler aan, afhankelijk van de kamer en de locatie. Vooral op de binnenplaats zorgt de beplanting voor koelte in de zomer en een prettige sfeer. In de winter daarentegen gooit de Wilde Wingerd zijn bladeren eraf. Als de bladeren eraf zijn gevallen, kan de zon in de winter ongehinderd op het gebouw schijnen en dat zorgt voor warmte! Het koeleffect van de bladeren wordt dus in de winter tenietgedaan – wat een aanzienlijk voordeel is ten opzichte van het groen.

• Voedsel voor bijen, insecten en vogels: In het begin van de zomer geven de witachtige bloemen een lichte geur van kruidnagel en vormen ze een bron van nectar voor bijen en andere insecten. In de nazomer/begin van de herfst groeien kleine bessen, de optimale voedselbron voor vogels.

De nadelen?

Over de Wilde Wingerd wordt vaak gezegd dat ze het metselwerk beschadigen, maar niets is minder waar. “In tegenstelling tot klimop, bijvoorbeeld, groeit de plant niet in spleten, noch tilt hij het gips van het metselwerk op”, meldt Heiner Jacken. Barbara Schwinges voegt hieraan toe: “En ook de vooroordelen van insecten of ongedierte in het appartement zijn helemaal niet waar. Ik had net zo veel of zo weinig dieren in mijn appartement als in huizen zonder groen”.

Een verondersteld nadeel dat Heiner Jacken bedenkt is het feit dat de Wilde Wingerd op bepaalde plaatsen, zoals de ramen, twee of drie keer per jaar gesnoeid moet worden. Bovendien gooit hij in de winter de bladeren eraf, zodat opvegen noodzakelijk is.

Maar of dit echt gewichtige nadelen zijn, is uiteindelijk aan het oog van de toeschouwer.

Fotos: Anastasia Araktsidou, Barbara Schwinges