Weert/ Korschenbroich, 24 september 2020
Moswand.eu gaat binnen het voucherprogramma van het Healthy Building Network de akoestische werking van mospanelen onderzoeken. Het onderzoek is een grensoverschrijdende samenwerking met AkustikTeam GmbH uit het Duitse Korsenbroich.
Hogere productiviteit en minder ziekteverzuim
De laatste jaren heeft Moswand.eu zich gespecialiseerd in “groen en mensen”. Er zijn reeds onderzoeken die aantonen dat leven of werken in een ruimte met mos goed is voor de mentale en fysieke gezondheid van de mens. Mensen voelen zich prettig met mos in de binnenruimte. Mos verbindt mensen met de natuur en de natuur zorgt voor minder stress. Het plaatsen van mosproducten in het interieur geeft een gevoel van welbehagen. Dit resulteert volgens onderzoek van de University of Exeter in een hogere productiviteit (maar liefst 15% stijging) en minder ziekteverzuim dan wanneer er geen groen aanwezig is.
Onderzoek naar akoestische werking
Ook dragen de mosproducten bij aan een goede akoestiek in de ruimte. “Vanuit architecten wordt veel gevraagd naar de eigenschappen en voordelen van mos op de akoestiek. Geluid (galm) is immers regelmatig een probleem in gebouwen”, aldus John Custers, eigenaar van Moswand.eu. Custers wil daarom kwantitatief maken wat de toegevoegde waarde is van zijn mosproducten. Binnen het onderzoek wordt het effect van rendiermos (zowel geniet op een houten plaat als bevestigd op kurk), platmos, bolmos en moskorven gemeten. Van iedere proefopstelling wordt een wand van minimaal 10 m2 in een officieel erkende galmruimte gezet. Met de beschikbare meetapparatuur van AkustikTeam GmbH worden geluidstesten uitgevoerd en kan er een kwantitatief beeld verkregen worden van de geluiddempende werking per specifieke mossoort. Deze zijn al geprepareerd mos, waarvoor geen irrigatie nodig is. De resultaten van de meting zijn binnenkort beschikbaar.
Voucherregeling Healthy Building Network
Het onderzoek wordt uitgevoerd binnen de voucherregeling van het de Duits-Nederlandse samenwerking Healthy Building Network (HBN). Het Healthy Building Network wordt in het kader van het INTERREG-programma Deutschland-Nederland uitgevoerd en door de Europese Unie, met MWIDE NRW en de provincie Limburg financieel ondersteund. De voucherregeling helpt MKB bedrijven met innovatievouchers, om zo hun innovatie (omtrent gezond bouwen) te realiseren. In de praktijk blijkt vaak dat veel bedrijven een gebrek hebben aan netwerk, tijd en middelen om in contact te komen met de juiste partijen voor kennis en specialisme rondom gezonde gebouwen. Hier wil het HBN bij helpen. Met een voucher kan een MKB-bedrijf een kennispartner, aan de andere kant van de grens, inhuren om een innovatievraag op het gebied van gezond bouwen te beantwoorden. Dit draagt bij aan meer gezonde gebouwen in de Euregio Rijn-Maas Noord.
Fotos: Moswand.eu
Eindhoven, 22 september 2020
Een tijdje geleden waren onze collega’s Eva Starmans en Laure van de Griend op bezoek bij Casper De Schrevel en Bastiaan Beerens van Deerns. Deerns is een onafhankelijk ingenieursbureau, dat gespecialiseerd is in technisch advies en engineering. Ze zijn specialist op het gebied van installatietechniek, bouwfysica en energievoorziening en willen daarmee bijdragen aan gebouwen die duurzaam, intelligent en toekomstbestendig zijn.
Meet the team
Het team van Deerns is divers, om zo hun klanten optimaal te kunnen bedienen. Zo heeft Casper een achtergrond in gezondheid en innovatie. Vandaar dat hij een échte ambassadeur is voor gezonde gebouwen. Bastiaan daarentegen heeft een achtergrond in bouwfysica met als specialisatie akoestiek. Deze kennis zet hij in binnen zijn rol bij Deerns als WELL geaccrediteerde professional en heeft in deze rol al meerdere gebouwen naar een WELL certificering mogen begeleiden. Ook hij is ambassadeur voor gezonde gebouwen.
WELL-certificering
WELL is een revolutionaire nieuwe methodiek, ontwikkeld en uitgegeven door het International WELL Building Institute. Daar waar andere certificeringen zich richten op duurzaamheid en de impact op het milieu, focust WELL zich specifiek op het toepassen van strategieën in en om gebouwen die zich richten op de gezondheid van de gebruikers. Men zou kunnen zeggen dat WELL inspeelt op de “duurzaamheid” van de gebouwgebruikers zelf. Met een WELL certificering wordt gezondheid meetbaar, zodat gebruikers en huurders in een optimaal presterend, gezond gebouw werken en daardoor zelf ook optimaal kunnen presteren. WELL is tevens prestatiegericht: door maatregelen te implementeren, valideren en meten en dit periodiek te monitoren worden de prestaties van een gebouw aantoonbaar en inzichtelijk.
De WELL Building Standard geeft meer dan 100 strategieën, welke zijn onderverdeeld in 10 categorieën: de zgn. ‘WELL concepts’. Deze strategieën richten zich zowel op de ‘harde’ kant (bouwkundige en installatietechnische eisen) als op de ‘zachte’ kant (operationele en organisatorische eisen). Zo wordt er gekeken naar de binnenluchtkwaliteit, de drinkwaterkwaliteit, de invloed van dag- en kunstlicht, het thermisch en akoestisch comfort, en veilig materiaalgebruik. Maar ook onderwerpen als gezonde voeding, beweging stimuleren, het mentale welzijn van de gebouwgebruikers en de sociale binding komen aanbod. WELL probeert hiermee het gehele scala aan gezondheidsbevorderende maatregelen mee te nemen. Het mooie van WELL is ook de flexibiliteit: naast de basiseisen vanuit WELL kan ieder project de nadruk leggen op hun eigen waarden en behoeften.
Deerns is sinds kort door het WELL Building Institute benoemd tot WELL Performance Testing Organisation. Dit betekent dat zij geaccrediteerd zijn om bij WELL projecten verificatiemetingen en inspecties uit te voeren. Zodoende kunnen zij bewijslast verzamelen bij projecten om het WELL-certificaat te behalen. Bastiaan neemt ons mee in enkele voorbeelden die zij hebben begeleid naar hun WELL-certificering.
Gezonde gebouwen in de praktijk
Gezondheid is een hot-topic, zeker in de tijden van het coronavirus. Een steeds groter wordende groep is zich bewust van de gezondheidsrisico’s binnen gebouwen. De markt vraagt daarom steeds vaker om een gezond gebouw. Het is daarom dat ontwikkelaars steeds vaker de keuze maken voor een gezond (en gecertificeerd) gebouw. Hun klanten vragen er immers om.
Het sportieve gebouw van ASICS
Het hoofdkantoor van sport- en lifestylemerk ASICS in Hoofddorp, is één van de goede voorbeelden van Deerns. Loop je door het gebouw, vallen niet alleen de natuurlijke materialen en goede verlichting op. Je ziet ook veel terugkomen van de Japanse cultuur, waar het merk oorspronkelijk vandaan komt. Daarnaast draagt het uit waar het merk voor staat, namelijk sportiviteit. Dit past goed binnen de bedrijfscultuur, omdat de medewerkers veelal sportief zijn. Hierdoor voelt het voor hen niet als een gewoon kantoor, het is veel meer dan dat!
Voor meer informatie over dit gebouw klik hier: https://www.deerns.nl/nieuwsbericht/deerns-zorgt-voor-gezond-hoofdkantoor-asics
Dé food spot van Danone
Waar bij ASICS de focus voornamelijk lag op de sportieve levensstijl van de medewerkers, ligt bij Danone de nadruk voornamelijk op het voedsel. Bij voedingsmiddelenbedrijf Danone werken veel ‘foodies’, mensen die graag nieuwe dingen uitproberen op het gebied van eten. Dit komt heel goed terug op de werkvloer, ze hebben namelijk een super kantine. Hier komen de medewerkers echt met elkaar samen. Daarnaast is ook hun gebouw afgewerkt met natuurlijke materialen, is er veel daglicht én zijn er voldoende maatregelen getroffen om de akoestiek optimaal te maken.
Meer weten over dit gebouw, klik dan hier: https://www.deerns.nl/project/danone
Een gebouw moet werken voor de mensen die er gebruik van maken
Dat is het motto waaronder Deerns dagelijks werkt aan doordachte oplossingen voor een duurzame, gezonde en comfortabele werkomgeving. De voorbeelden hierboven geven goed weer op welke manier Deerns bijdraagt aan de realisatie van gezonde gebouwen. In de komende maanden zal het Healthy Building Network meer van deze succesverhalen delen, zodat duidelijk wordt dat gezond bouwen écht mogelijk is én een goede business case heeft.
Wilt u meer weten over Deerns of één van deze praktijkvoorbeelden. Neem dan contact op met ons via onderstaande gegevens. Houdt onze Facebook en LinkedIn in de gaten voor meer informatie over Deerns, de WELL-certificering en goede praktijkvoorbeelden!
Fotos: Bastiaan Beerens
Niederkrüchten, 27 augustus 2020
Gezonde bouwmaterialen – een fundamentele factor als het gaat om gezonde gebouwen. In het artikel van vandaag gaan we in op het onderwerp houtbouw. We spraken met Markus Steppler van het bedrijf DERIX Holzleimbau en vroegen naar zijn ervaringen. In het interview introduceert hij het onderwerp “Bouwen met hout” en bespreekt hij de bijzondere kenmerken, uitdagingen en voordelen voor het milieu en de menselijke gezondheid.
Een interview met Markus Steppler.
Wat betekent bouwen met hout precies?
Hout is een van de oudste bouwmaterialen ter wereld – en tegelijkertijd, met de nieuwe productiemethoden, een van de modernste. Bouwen met hout betekent vandaag de dag digitaal en bijna volledig geautomatiseerd bouwen. Hele wand- en plafondelementen of zelfs hele ruimtes worden modulair en in serie vervaardigd in hoge prefabricage en allemaal van massief hout. Het gebruik van hout in de bouw is veelzijdig: van pure hallenconstructies (bijv. voor supermarkten, logistiek, sporthallen of luchthaventerminals) tot gebouwen met meerdere verdiepingen in de woningbouw of voor kantoorgebouwen, er zijn tegenwoordig veel verschillende toepassingsgebieden. Balken, kolommen, wand- en plafondelementen worden in veel verschillende afmetingen gebruikt. Vaak wordt de houtconstructie aangevuld met conventionele onderdelen, bijvoorbeeld in de kelders, funderingen of de trapkern. In Duitsland maken de innovaties in veel staatsbouwvoorschriften het al mogelijk om met massief hout te bouwen tot aan hoogbouw en daar zijn wereldwijd al enkele indrukwekkende voorbeelden van.
Wat is er zo bijzonder aan bouwen met hout en welke voordelen biedt het?
Hout is vooral uniek omdat dit het enige natuurlijke hernieuwbare bouwmateriaal ter wereld is. Naar mijn mening is hout het enige materiaal dat niet bijdraagt aan de vernietiging van onze wereld. Bovendien is bouwen met hout ook de enige manier om klimaatneutraal te bouwen. Terwijl de productie van beton / cement verantwoordelijk is voor een groot deel van de wereldwijde CO²-uitstoot, binden houten bouwonderdelen zelfs op lange termijn CO² in de gegroeide draagstructuur. Dit betekent dat hout een negatieve CO²-balans heeft ten opzichte van beton door het substitutie-effect en het extra bindende effect – ondersteund door duurzame bosbouw in Europa. Bovendien zorgen houten wanden en plafonds voor een zeer aangenaam en gezond ruimteklimaat, hebben ze een zeer hoog draagvermogen en kunnen ze daarom ook in slankere wandconstructies worden gebouwd. Dit geeft weer ruimtewinst en maakt door de lichtere bouwwijze ook een slankere fundering of een aanvulling op de bestaande bouwvoorraad mogelijk.
Met welke vooroordelen over bouwen met hout heeft u regelmatig te maken?
Hout is brandgevoelig. Net zoals meubilair en vloerbedekking kan hout ook branden. Hout in de draagconstructie brandt echter zeer gelijkmatig, vormt een pyrolyse-laag en kan daarom zeer nauwkeurig gedimensioneerd worden voor zijn draagkracht tijdens een brand. Staal daarentegen faalt op een bepaald moment tijdens de brand plotseling zonder dat dit aan het staal te zien is. Op basis van deze bevindingen zijn al tal van bouwvoorschriften per houtconstructiemethode aangepast.
Houtrot. Natuurlijk zullen sommige houtsoorten uiteindelijk rotten als ze jarenlang worden blootgesteld aan water en weer. Maar hier gaat het over houten constructies, die eigenlijk altijd beschermd zijn tegen het weer en dus een zeer lange levensduur hebben. Kijk maar eens naar Aziatische tempels of Noorse staafkerken, die al vele honderden jaren volledig van hout zijn gemaakt. Hier vraagt niemand meer om duurzaamheid. Het hangt altijd af van een goede planning.
Wat zijn volgens u de belangrijkste redenen hiervoor?
Wat de brandbeveiliging betreft, denk ik dat het duidelijk de Duitse geschiedenis is, vooral de foto’s, toen veel houten plafonds in de binnensteden tijdens de wereldoorlog door brandbommen werden verwoest. Deze beelden zijn nog steeds stevig verankerd in de geest van veel mensen. Op basis hiervan werd ook in hogere gebouwen decennialang hout als bouwmateriaal uitgesloten. Vandaag de dag weten we gelukkig meer over het brandgedrag van massief hout in vergelijking met staal en beton. We leren van andere landen en dat werkt positief.
Als het gaat om het onderwerp duurzaamheid is de kennis over moderne houtbouw naar mijn mening nog niet in alle vakkringen volledig aanwezig – termen als X-LAM of kruislings gelamineerd hout zijn nog niet overal doorgedrongen. Het is nog steeds onze taak, en dat zal ook de komende jaren zo blijven, om deze kennis verder te verspreiden en door middel van verdere projecten in de massa te brengen.
Ook al zijn er steeds meer houten huizen, qua breedte is het bouwen met hout nog niet aangekomen. Waarom is dat? Spelen de kosten hier een grote rol?
Ik denk dat dit met name ook te wijten is aan het gebrek aan specialisme en productkennis – niet alleen de eigenaar van het gebouw is zich niet bewust van de huidige mogelijkheden met massief hout, maar ook een groot aantal gespecialiseerde planners en architecten. Onderwijswerk, referentieprojecten en de verspreiding van kennis (ook in studies en onderwijs) zijn de doorslaggevende factoren. Want afgezien daarvan is er geen enkele reden waarom hout niet een dragend onderdeel van elk gebouw zou zijn – de positieve effecten op onze aarde en ons klimaat zijn aantoonbaar.
Denkt u dat de houtbouw op de lange termijn zal zegevieren?
Dit is slechts een logisch gevolg. Je zou je ook kunnen afvragen of windenergie of zonne-energie op de lange termijn de overhand zal krijgen over kolencentrales. Net zoals hernieuwbare energieën of alternatieve auto’s op de lange termijn onmisbaar zullen worden, zal ook hout zich in de 21e eeuw ten volle doen gelden ten opzichte van beton en staal. Natuurlijk zal voor bepaalde onderdelen nog steeds gerecycled staal en beton nodig zijn, maar in wezen zal hout de draagconstructie vervangen. Last but not least zal ook het thema “gezonde ruimtes” een grote rol spelen – de visie is dat we binnen in gebouwen een gezonder klimaat zullen creëren dan buiten in de frisse lucht.
Voor welke uitdagingen staat u in de toekomst?
De betonnen lobby is bijzonder sterk in Duitsland. Houtbouwverenigingen daarentegen werken op zeer kleine schaal, waardoor de impact enigszins kan worden ondermijnd. Maar ik geloof dat iedereen die aan onze toekomst denkt automatisch deel uitmaakt van de houtlobby. De centrale uitdaging is dan ook om kennis steeds verder te verspreiden, de passie voor klimaatneutraal en gezond bouwen verder aan te wakkeren en de problematiek van de jongere generaties in de volle breedte in de samenleving te brengen. Houtbouwprojecten zijn meestal ook architectonische hoogtepunten – deze referentieprojecten in de houtbouw zijn mooi, maar het duidelijke doel moet zijn om alle zogenaamde “standaardgebouwen” in de dorpen, voorsteden en steden ook volledig in duurzame houtbouw te implementeren.
Wat is de relatie tussen hout en de menselijke gezondheid?
Enerzijds verbetert hout het binnenklimaat door snel vocht op te nemen en gecontroleerd weer af te geven aan de ruimte. Bovendien stoot hout als zichtbaar wand- of plafondelement verschillende stoffen uit die een positief effect hebben op onze gezondheid. Maak een wandeling in het bos en geniet van deze stoffen, vooral in naaldbossen. Stel je nu voor dat je het bos in je huis of kantoor kunt brengen. Er zijn zelfs studies die een verlaagde hartslag in schoolklassen in houten gebouwen laten zien, en er zijn aanwijzingen dat bepaalde stoffen die uit naaldhout (terpenoïden) worden uitgestoten, kankercellen kunnen doden.
Welke rol spelen innovaties in de houtbouw? Heeft hout zich verder ontwikkeld als bouwmateriaal? Welk onderwerp moet nog onderzocht worden?
De houtconstructie wordt gekenmerkt door innovaties. Het duurt altijd maar een paar weken voordat er een nieuw type bevestigingsmiddel, een nieuw type rekenprogramma of een nieuw type lijmsysteem op de markt is. De afgelopen tien jaar heeft de installatietechniek op het gebied van prefabricage en digitalisering al een enorme ontwikkeling doorgemaakt. Naar mijn mening is er nog veel potentie op het gebied van plafondsystemen en in de prefabricage van bijvoorbeeld buitenmuurelementen. Ik zou ook graag zien dat er nog intensiever onderzoek wordt gedaan naar de effecten van hout op de menselijke gezondheid.
Hoe kan bouwen met hout bijdragen aan de bescherming van het klimaat en daarmee aan het redden van de wereld?
De temperatuur op aarde hangt vooral af van de CO²-concentratie in de atmosfeer. En hier heeft de mensheid in de afgelopen 100 jaar (!) een concentratie van meer dan 400 ppm veroorzaakt. Ter vergelijking – er is altijd al sprake geweest van “klimaatverandering” op aarde, alleen tijdens de laatste hoge temperatuurfasen zo’n 100.000 jaar geleden was de CO²-concentratie slechts ongeveer 250-300 ppm – dus de gevolgen zijn te voorzien voor ons in de komende decennia en laat me niet werkeloos toezien ten aanzien van mijn kinderen.
Elke gebruikte kubieke meter massief hout bindt op lange termijn tot een ton CO². Dit betekent dat in de loop van de groei een kubieke meter hout deze hoeveelheid CO² uit de atmosfeer heeft verwijderd, de “C” heeft gebonden en de O² weer in de atmosfeer heeft vrijgelaten. Zodra een boom wordt geoogst, wordt ten minste één nieuwe boom geplant (principe van duurzame bosbouw), zodat de hulpbronnen vrijwel oneindig beschikbaar zijn. Binnen de 40 – 60 jaar van de groei tot aan de oogst kan een jonge boom ook aanzienlijk meer CO² opnemen dan een oudere boom. Dit principe, gekoppeld aan verdere herbebossing en de implementatie van duurzame bosbouw buiten Europa, zal een van de weinige manieren zijn om de klimaatverandering te vertragen totdat we over vele jaren een volledig klimaatneutrale samenleving kunnen bereiken – want er zal geen andere uitweg zijn.
Foto: Anastasia Araktsidou
Krefeld, 19 augustus 2020
Sinds de verhuizing naar hun nieuwe kantoor bewegen de medewerkers van Interface Deutschland GmbH ongeveer 45 minuten langer dan voorheen. Dit komt door hun nieuwe Living WorkPlace. De ruimtes met de geïntegreerde showroom zijn uitnodigend en leiden tot meer welzijn en tevredenheid van de medewerkers. Het tot in het kleinste detail uitgevoerde Biophilic Design laat de medewerkers de verbinding voelen met de natuur, die ook in het bedrijf wordt beleefd. We spraken met mevrouw Salditt en mevrouw Jungton en vroegen naar hun ervaringen.
Een interview van Anna Appenzeller met Anne Salditt en Ramona Jungton.
‘Jullie werken nu vier jaar in het nieuwe pand. Hoe zou u de nieuwe arbeidswereld omschrijven in vergelijking met de oude situatie? En wat vind je er het leukst aan?’
‘De sfeer hier is gewoonweg aangenaam. Het ontwerp van het interieur draagt bij aan de goede sfeer, alsook de hele interactie. Onze Living WorkPlace is een plek waar we ons volledig op ons gemak voelen. Het wordt gekenmerkt door verschillende werkmogelijkheden. We hebben aparte ruimtes waar men zich kan terugtrekken om geconcentreerd te werken, maar ook gebieden voor het werken in teams of overleg. Omdat we geen vaste werkplekken meer hebben, ontstaan er totaal andere mogelijkheden om samen te werken. We werken hier ook dicht bij de natuur – door het Biophilic Design in het gebouw, maar ook het uitzicht op bomen en weiden hier in het Business Park. Waar er op de oude locatie grijze industrie was, is het nu groen.’
‘Is er een direct verband tussen het concept en uw klanten? Zo ja, hoe reageren zij dan?’
‘We krijgen constant positieve feedback van klanten. We hadden al eerder een transparante cultuur, maar dankzij de geïntegreerde showroom is de uitwisseling nog beter geworden. Bezoekers voelen zich hier direct onderdeel van onze kantoorfamilie. Velen hebben het al op foto’s of op onze homepage gezien, maar zijn toch verbaasd hoe mooi en aangenaam het hier is. Deze plek is een van de geheimen van ons succes en we hebben er veel baat bij. Met ons interieurontwerp zijn we zelfs een rolmodel voor andere locaties van ons bedrijf wereldwijd.’
‘Waarom is het de moeite waard om in gezonde gebouwen te investeren?’
‘Met de verhuizing hebben we de mogelijkheid gehad om de Biophilic Design aanpak volledig te integreren in ons eigen kantoor. Dit heeft zijn vruchten afgeworpen: de medewerkers zijn veel tevredener en productiever sinds we deze omgeving hebben gecreëerd. EenHealthy Building is dus ook een Happy Building! Dit hebben we ook kunnen bewijzen in een wetenschappelijk onderbouwde studie. We blij met de sterkere loyaliteit van de medewerkers en de lagere fluctuatiegraad. We hebben een aantal actieve elementen geïntegreerd om onze medewerkers te motiveren om meer te bewegen in hun dagelijkse kantoorleven. En het werkte: gemiddeld leidde het tot 45 minuten meer beweging. Door de integratie van de Biophilic Design aanpak, Active Office elementen en het creëren van veel verschillende werkopties, afhankelijk van de individuele behoeften van elke persoon, voelen we ons over het algemeen productiever.’
Foto: © Lichthalle Krefeld
Viersen/ Venlo, 06 augustus 2020
Onze gebouwde omgeving beïnvloedt ons – een feit dat door tal van wetenschappelijke studies wordt bewezen. Bewust of onbewust: wat we zien, ruiken en voelen heeft een direct effect op ons welzijn en op onze gezondheid. Beide kunnen positief worden beïnvloed door de juiste bouwplanning of het juiste ruimteontwerp. Harmonisch design en kleurenschema’s, doordachte materiaalkeuze, passende verlichting, goede ventilatie en geluidsreductie – allemaal middelen die u kunt gebruiken om een gezonde of gezondheidsbevorderende omgeving te creëren.
De grondlegger van de moderne westerse verpleging, Florence Nightingale, was zich hiervan al bewust en eiste al in de 19e eeuw meer ramen, frisse lucht en minder lawaai voor ziekenhuispatiënten. Maar de moderne architectuurpsychologie houdt zich ook bezig met deze vragen. Zo observeerde de Amerikaanse onderzoeker Roger Ulrich in 1984 twee groepen patiënten na een operatie. De ene groep lag in patiëntenkamers met uitzicht op de muur van een gebouw, terwijl de andere groep naar de natuur kon kijken. Het resultaat was duidelijk: de patiënten van de tweede groep hadden aantoonbaar minder pijnstillers nodig, ze hadden minder last van complicaties, hadden minder last van negatieve stemmingen en konden de kliniek na een kortere periode van verblijf verlaten.
De effecten van de zogenaamde “Healing Architecture” zijn inmiddels bewezen in verdere studies. Tot op heden zijn er wereldwijd ongeveer duizend studies die kunnen aantonen dat het milieu ook een positieve invloed heeft op het genezingsproces. Zo daalt uw bloeddruk, daalt uw hartslag en voelt u minder stress. Ook de TU Berlijn doet al enkele jaren onderzoek naar dit onderwerp.
Maar ook bij gezonde mensen is een doordacht gebouw en ruimteontwerp effectief. Een van de middelen om dit te bereiken is het zogenaamde “Biophilic Design”. De “liefde voor de levenden” beschrijft onze aangeboren behoefte aan contact met de natuur. Het innovatieve concept gaat over de mogelijkheden om mensen te verbinden met de natuur, ook in gebouwen en kamers, door het creëren van een natuurlijke of een bijna-natuurlijke leef- en werkomgeving. We brengen immers meer dan 90% van onze tijd door in gebouwen en hebben dus maar beperkt contact met onze natuurlijke omgeving. En zelfs kleine maatregelen, in bestaande gebouwen, kunnen veel bereiken en ons welzijn en onze creativiteit vergroten, ons tevredener en uiteindelijk productiever maken.
Het in Krefeld gevestigde bedrijf Interface Deutschland GmbH laat zien hoe dit er in de praktijk uit kan zien. Wil je er meer over weten? Klik hier.
Foto: Anastasia Araktsidou
Venlo/ Viersen, 23 juli 2020
Eén van de belangrijkste indicatoren van een gezond gebouw is een gezond binnenklimaat. Vervuilde lucht heeft namelijk een groot negatief effect op de menselijke gezondheid. Maar hoe zorgt u voor een gezond binnenklimaat? En wat houdt een gezond binnenklimaat nou precies in? Recent zijn er via het Healthy Building Network een aantal blogs geschreven over dit onderwerp. Deze zijn hieronder voor u gebundeld!
- Healthy Home Office 1 – Hoe maak je thuis een gezonde werkplek?
- Healthy Home Office 2 – Gezond en productief in het thuiskantoor.
- Een gezond binnenklimaat thuis: Wat kun je zelf doen?
- Plants for a Healthy Climate.
Foto: via Pexels
Viersen/ Venlo, 21 juli 2020
Gezonde scholen zijn eerste levensbehoefte!
Scholen zijn de gebouwen waar onze kinderen en kleinkinderen leren. Zich ontwikkelen. Een basis leggen voor de gezondheid van hun lijf, brein en empathisch vermogen voor hun verder leven. Hoezo belangrijk? Een eerste levensbehoefte!
In het Healthy Building Network doen we van alles om gezonde gebouwen realiteit te laten worden. Onderzoek door de Universiteit van Maastricht geeft ons de wetenschappelijke basis. De vele contactmomenten tussen overheid, private bedrijven en educatieve instellingen jagen innovatie aan en zorgen ervoor dat de gezonde gebouwen er daadwerkelijk komen.
In dit artikel wil ik graag duidelijk maken waarom we voor gezonde scholen moeten kiezen en hoe we die schoolgebouwen kunnen realiseren. Het begint allemaal met mensen die beseffen dat het omgevingsklimaat binnen in een gebouw belangrijk is. Dat onze kinderen een gezonde school nodig hebben om zich goed te kunnen ontwikkelen. Dat de generatie van de toekomst een gezond schoolgebouw verdient! Wij kunnen daar met z’n allen voor zorgen. Wat ga jij doen?
Waarom een gezond schoolgebouw?
In Europa en Amerika besteden mensen ongeveer 90% van hun tijd binnen een gebouw door. We wonen in een huis, we werken in een gebouw en onze kinderen krijgen in een gebouw hun lessen. Dit betekent nogal wat voor de blootstelling aan ongezonde lucht.
Onderzoeken tonen aan dat de concentraties van vervuilende stoffen (gassen, fijnstof, etc.) soms tot 5 keer hoger is in een binnenklimaat dan in de buitenlucht. En de mensen die extra kwetsbaar zijn voor de negatieve effecten van vervuiling (kinderen, oudere mensen, zieke mensen) spenderen vaak nog meer tijd binnenshuis.
Helaas worden de concentraties van vervuilende stoffen de laatste jaren alleen maar hoger. We bouwen energie-efficiënt, zorgen voor weinig ventilatie of onderhouden de filters niet goed. En we passen materialen toe die de lucht ernstig kunnen vervuilen. Denk aan schoonmaakmiddelen, synthetische bouwmaterialen, lijmen en verven, kunstmatige luchtverfrissers, brandvertragers in meubilair, etc.
Deze factoren spelen in al onze gebouwen. Maar als we bedenken dat vuile lucht zonder goede ventilatie in de onderste meter van een gebouw blijft hangen, dan kunnen we op onze vingers natellen wat dat voor onze kinderen betekent.
Ademen is noodzaak, maar op deze manier geen positieve factor voor gezondheid.
Verhuizen naar een gezond gebouw
In een onderzoek van de Universiteit van Maastricht, Moving to Productivity, is geconstateerd dat verhuizen naar een gezond gebouw zorgt voor 42% minder sick-building gerelateerde klachten. Laten we eens bedenken wat dit zou betekenen voor schoolkinderen. Gezondheidsnet schrijft het volgende over het sick-building syndroom:
“Het sick building syndroom kan leiden tot klachten als hoofdpijn, droge ogen, keelpijn, droge huid, vermoeidheid, gebrek aan concentratie en een gevoel van duizeligheid. De slechte luchtkwaliteit kan bovendien astma en allergieën verergeren. Bij onderzoek door de GGD’s voor het project Binnenmilieu Basisscholen bleek dat bedompte lucht in de klas de leerprestaties van leerlingen aantoonbaar vermindert.”
Dus wat kunnen we bereiken als schoolkinderen kunnen verhuizen naar een gezond gebouw?
- Bijdrage aan de gezondheid van kinderen
- Minder last van luchtwegklachten zoals astma
- Betere concentratie
- Minder stress voor leerkrachten, die gemakkelijker orde kunnen houden
- Betere leerprestaties
Laten we dat met z’n allen belangrijk vinden!
Om de effecten van een gezond gebouw op de prestaties van schoolkinderen te kwantificeren, doet de Universiteit van Maastricht onderzoek. Meer dan 10,000 kinderen worden gedurende 5 jaar gevolgd om de conclusies te valideren. Sensoren meten allerlei factoren in de klaslokalen. De opzet van het onderzoek ‘Indoor Environmental Quality and Learning Outcomes’ is open beschikbaar.
Een gezonde school, kan dat?
Dat een gezond schoolgebouw helemaal niet zo moeilijk is bewijst basisschool de Zuidstroom in Venlo. Er stroomt voortdurend gezuiverde lucht van de juiste temperatuur binnen. Op de vloer ligt C2C-gecertificeerd tapijt dat fijnstof vasthoudt. Kinderen worden voorbereid op een gezonde toekomst voor henzelf en de omgeving.
Een aantal belangrijke zaken die in een gezond schoolgebouw worden meegenomen, zijn:
- Voldoende ventilatie, bijvoorbeeld termietventilatie die luchtstromen op een natuurlijke manier door de gebouwen leidt, zodat zo min mogelijk energie nodig is voor installaties
- Gezonde, veilige materialen met zo min mogelijk chemische emissies
- Planten en water om binnenklimaat te beïnvloeden
- Grote ramen voor voldoende daglicht, met zonwering voor hittebeperking
- Ramen die open kunnen voor verse luchttoevoer
- Akoestische maatregelen, zoals absorberend systeemplafond, absorberende wanden en schermen, planten en andere materialen
- Harmonieuze verhoudingen en vormen
- Actief ontwerp, zodat de kinderen worden aangemoedigd te bewegen
- Diversiteit in materialen, texturen, vormen en kleuren
Financiële haalbaarheid
De grote mythe is dat gezond bouwen duur bouwen is. Dat is niet waar. De startinvestering kan iets duurder zijn, hoewel het in de meeste gevallen echt heel erg meevalt. En als we alle scheidingen tussen potjes geld weghalen, zal de eindafrekening snel zwarte cijfers schrijven.
Verschillende elementen hebben invloed op de financiële haalbaarheid waar tot nu toe nog niet zo over wordt nagedacht.
- De eigenaar van een gezond gebouw hoeft geen eigenaar te zijn van alle materialen en inventaris. Dat betekent minder onderhoudskosten, goede restwaarde en een goed doordacht product door de producent die verantwoordelijk blijft voor het gebruik en verbruik (bijvoorbeeld energie) van zijn producten
- Vervolgkosten van slechte leerprestaties zijn wellicht nog niet goed kwantificeerbaar op dit moment, maar wel degelijk aanwezig en logischerwijs kwalificeerbaar
- Kosten van ziekteverzuim leraren. Sick-building klachten, burn-out
- Kosten van bijlessen voor kinderen die veel meer last hebben van ADHD-achtige verschijnselen en concentratieproblemen
- Kosten voor bestrijding obesitas bij kinderen
- Maatschappelijke kosten en gezondheidsproblemen op de lange termijn
- Daarnaast is het zo dat de innovaties in bijvoorbeeld gezonde materialen veel bereikbaarder worden als er vraag naar is. Hoe meer gezonde gebouwen, hoe betaalbaarder de oplossingen om ze te realiseren
Iedereen een rol
In de transitie naar gezonde scholen heeft iedereen een rol.
Gemeentes kunnen gezonde schoolgebouwen prioriteit geven en zodra een gebouw aan vernieuwing toe is. Ze kunnen eisen dat het project wordt uitgevoerd als een gezond (ver)bouwproject. Het is een kwestie van de juiste vragen stellen aan de architecten, de bouwers en de leveranciers van materialen.
Schooldirecties kunnen hun wethouders en ambtenaren erop aanspreken dat ze in een gezond gebouw veel betere prestaties kunnen neerzetten. Schooldirecties kunnen zich verenigen om de Minister van Onderwijs attent te maken op gezondheidseisen aan schoolgebouwen
Leerkrachten kunnen zich verenigen met elkaar en met ouders. Zij kunnen eisen stellen aan hun directies, gemeentes en ministerie.
Architecten en bouwers kunnen gezond bouwen omarmen en de oplossingen praktisch toepasbaar maken. Het zijn ook jullie kinderen die een gezond schoolgebouw verdienen!
Producenten kunnen business cases ontwerpen voor de werkwijzes en materialen die bijdragen aan gezonde gebouwen.
Ouders kunnen de discussie over gezonde schoolgebouwen aanwakkeren binnen hun school en gemeente.
Kinderen kunnen hun stem laten horen naar hun ouders en iedereen die het maar horen wil. Gezien de vele acties voor het klimaat zijn zij zich steeds bewuster dat we een andere keuzes moeten maken in de wereld. En een gezond schoolgebouw draagt daar fors aan bij!
Conclusie
Gezonde schoolgebouwen moeten we prioriteit geven in onze bebouwde omgeving. Onze kinderen zijn de toekomst. En gezonde scholen leveren een belangrijke bijdrage aan hun gezondheid. Gezonde scholen zijn mogelijk en er zijn voorbeelden die bezocht kunnen worden.
Iedereen heeft een rol om gezonde scholen normaal te maken. Praat erover met elkaar. En (ver)bouw ze dan! Liever vandaag dan morgen.
Geschreven door: Desiree Driesenaar | Foto via: De Zuidstroom
Viersen/ Venlo, 09 juli 2020
Een gezond gebouw bestaat uit veel meer dan alleen maar gezonde materialen
Goede akoestische omstandigheden zijn een belangrijke voorwaarde voor ons welzijn, onze productiviteit en uiteindelijk onze gezondheid. Immers, in ons privé- of beroepsleven worden we dagelijks blootgesteld aan veel verschillende bronnen van lawaai of zelfs geluidsoverlast. Sommige daarvan nemen we bewust waar, andere alleen onbewust. Dus waarom het de moeite waard is om dit onderwerp te behandelen en wat u eraan kunt doen, komt u in dit artikel te weten.
Bouwakoestiek
In bouwakoestiek wordt onderscheid gemaakt tussen twee gebieden: Bouwakoestiek en omgevingsgeluid. Onder bouwakoestiek verstaan we ruimteakoestiek, luchtgeluidsisolatie, contactgeluidisolatie en installatiegeluid.
- Geluidisolatie heeft betrekking op de akoestische eigenschappen van bouwcomponenten, systemen en materialen met betrekking tot de verspreiding en overdracht van geluid tussen verschillende ruimtes in een gebouw. Essentiële geluidisolerende eigenschappen van een gebouw worden bepaald door het ontwerp (en detaillering) van de ruwbouw en de gebruikte bouwmaterialen. Binnen geluidisolatie wordt zowel luchtgeluid als contactgeluid beschouwd.
- Ruimteakoestiek houdt zich bezig met de aspecten van de geluidsverspreiding binnen een omsloten ruimte. Het gaat hier om gewenste aspecten als spraakverstaanbaarheid en de bescherming tegen geluidoverlast door (lawaai)bronnen binnen dezelfde ruimte. Hierbij spelen ook de afwerkingen en de vorm van de ruimte een rol. Rekening houdend met het beoogde gebruik worden ruimtes akoestisch geoptimaliseerd door specifieke toepassingen zoals geluidsabsorberende plafond– of wandsystemen.
- Installatiegeluid richt zich voornamelijk op het voldoende beperken van geluiden door technische installaties, zodat gebouwgebruikers geen hinder ondervinden.
Lawaai
Lawaai is een belangrijke factor als het gaat om de effecten van geluid en akoestiek op het menselijk lichaam. Lawaai wordt gedefinieerd als “ongewenst of storend geluid” dat de normale activiteiten zoals werk, slaap en communicatie verstoort. In sommige gevallen kan lawaai schadelijk zijn voor het gehoor, maar dit hoeft niet altijd zo te zijn. Geluid-gerelateerde verstoringen (afleiding) kunnen leiden tot een verscheidenheid aan beperkingen, zelfs als de geluidniveaus relatief laag zijn. Naast mogelijke communicatiebarrières kan afleiding ook de prestaties en uiteindelijk de gezondheid van de gebruikers beïnvloeden.
Menselijke prestaties en gezondheid
Lawaai op de werkplek kan het risico op ongevallen verhogen en de prestaties van werknemers beïnvloeden, vooral bij het uitvoeren van moeilijke en complexe taken. Wanneer stresshormonen zoals adrenaline en noradrenaline vrijkomen, reageren we met stress en prikkelbaarheid, en ervaren we meer ongemakken.
Verschillende studies hebben aangetoond dat blootstelling aan lawaai de functie van veel interne organen en systemen van het lichaam verandert. De gevolgen hiervan kunnen zijn: een verhoogde bloeddruk en veranderingen in de hartslag. Wanneer een kantoorgebouw is uitgerust met voorzieningen die gebruikers beschermen tegen ongewenst geluid is het gemiddelde aantal ziektedagen aantoonbaar lager. Dat maakt het economisch rendabel, omdat personeelskosten de grootste kostenpost van een organisatie zijn.
Bewustwording creëren
Een gebouw moet worden ontworpen en uitgerust om ervoor te zorgen dat het stress reduceert en de gezondheid bevordert. Om dit te bereiken zijn er veel oplossingen beschikbaar. In de komende weken zullen we u meer in detail uitleggen welke mogelijkheden dit zijn en wat helpt bij bestaande gebouwen.
Foto: Tirachard Kumtanom via Pexels
Viersen, 03 juli 2020
Een gesprek met Maximilian F. Schmitz, eigenaar van het planbureau SmartRaumProjekt.
Goede akoestiek
‘Op basis van mijn jarenlange luisterervaring als persoon, muzikant en docent aan de universiteit heb ik gemerkt dat het onderwerp akoestiek niet de aandacht krijgt die het verdient’, zegt M.F. Schmitz. ‘Als je je voorstelt dat je je ogen kunt sluiten als je onaangename dingen ziet, maar je kunt je oren niet eens sluiten als je slaapt, lijkt het ineens heel logisch dat er meer aandacht moet worden besteed aan dit zintuig – het gehoor.’
Dagelijkse ervaringen in grotere openbare ruimtes, in kantoren en praktijken van allerlei aard hebben M.F. Schmitz aan het denken gezet. Waarom voelt hij zich ineens zo gestrest in deze alledaagse situatie? Waarom is hij veel meer uitgeput na een dag werken in een lawaaierige omgeving? Ook het ervaren van mensen met een slecht gehoor in een ongunstige akoestische omgeving op een beperkte of hulpeloze manier heeft hem gedreven.
Een goede akoestiek speelt dus een rol op vele gebieden: Op kantoor, waar je in alle rust kunt denken en werken zonder storende achtergrondgeluiden van collega’s, telefoons en apparatuur. Bij de dokter, als je niet hoeft te vragen wat de dokter of zijn collega heeft gezegd, of als je niet hoeft te fluisteren omdat je uit eigen ervaring weet dat iedereen in de wachtkamer kan horen waar de knijper zit. En natuurlijk in gebieden waar veel mensen samenkomen, zoals foyers of restaurants. Op zulke plaatsen kan men vaak niet ontspannen en praten omdat het te luid is. Maar dat is precies waar ze voor gemaakt zijn, deze plaatsen van ontmoeting en genot.
Het gaat om de kwaliteit van het leven, want een goede akoestiek heeft een positief algemeen effect op het welzijn en de prestaties; een slechte akoestiek heeft het tegenovergestelde effect. Op basis van deze bevindingen is bijvoorbeeld DIN 18041 vastgesteld, die de hoorbaarheid van ruimtes in verband met het gebruik ervan beschrijft.
Het effect van ruimte-akoestiek op esthetiek
We vroegen M.F. Schmitz wat het effect van ruimte-akoestiek is op esthetiek. Hij zegt: ‘Eerst niets, helaas. Want, zoals we graag zeggen, het oog luistert. Maar ook in abstracte bouwontwerpen domineert het oog. Prestigieuze gebouwen worden gepland en gebouwd, waarvan de ontwerpen bedoeld zijn om de kijker te overtuigen. De visuele aspecten zijn duidelijk op papier, maar de akoestische aspecten niet. En dus is het vaak alleen als je naar ze kijkt dat iets helemaal niet werkt, namelijk de ruimte-akoestiek.’
Hij vervolgt: ‘Onze aanpak begint met de esthetische integratie van de ruimte-akoestische maatregelen. Dit klinkt nu een beetje bizar, maar het is volledig nuchter, omdat er met fysieke parameters wordt omgegaan. Alleen visueel coherent, in de beste verstandhouding met de klant en de omstandigheden. Mijn zus Sabine is verantwoordelijk voor de ontwerpaspecten. Ze is een uitstekende binnenhuisarchitecte. Daarom heeft zij een heel andere benadering van het onderwerp dan ik, een echte geluidsman, en we “kibbelen” graag over de details. Waar Sabine om esthetische redenen minder ingrepen in de constructie wil, wil ik er soms meer om akoestische redenen. Uiteindelijk resulteren de discussies niet in de kleinste gemene deler, maar in het grootste gemene veelvoud! Het samenwerken is leuk, de klanten zijn beter af en ze zijn tevreden. En dat is nog leuker!’
Foto: SmartRaumProjekt
Partner
Ondersteund door
