,

BLOG: Healthy Homeoffice 1 – Hoe maak je thuis een gezonde werkplek?

by Anastasia Araktsidou, WFG Kreis Viersen

 

De huidige situatie

In de afgelopen weken heeft de coronacrisis veel sluimerend potentieel ontketend, vooral op het gebied van digitale transformatie. Er gebeurt ook veel in de wereld van het werk: steeds meer mensen werken vanuit huis, gedeeltelijk of volledig, zolang hun baan het toelaat. Ook ik ben een van die mensen die nu wekelijks vanuit hun eigen vier muren hun werk doen.

In beide landen is deze vorm van werken nog niet standaard. Als gevolg daarvan beschikken veel werknemers thuis niet over een adequate, d.w.z. een volledig uitgeruste, werkplek. Hun eigen huis moet nu ad hoc worden omgebouwd tot een kantoor.

In dit artikel wil ik u laten zien wat u persoonlijk kunt doen om van uw huis een gezonde werkplek te maken, want Piet Eichholtz, professor aan de Universiteit Maastricht, zegt: echt productief werken kan alleen in een gezonde omgeving. Niet alleen u profiteert hiervan, maar uiteindelijk ook uw werkgever!

Ook ik moest me eerst aanpassen aan deze vorm van werken. Waar en vooral hoe stel ik mijn werkplek in? Wat kan ik doen om te zorgen voor een gezonde werksfeer thuis? Nog maar twee jaar geleden zou ik mezelf deze vragen niet hebben gesteld. Ik zou mijn laptop ‘s morgens hebben opgehaald en op een comfortabele plek aan het werk zijn gegaan. Vandaag ben ik slimmer. Ik werk al meer dan twee jaar voor het Healthy Building Network en ik weet nu hoe gebouwen en hun inrichting de menselijke gezondheid, het welzijn en uiteindelijk de productiviteit kunnen beïnvloeden.

Mijn ervaring tot nu toe, de enquêtes en onderzoeken laten zien dat veel mensen zich nu net zo voelen als ik voorheen. In overeenstemming met de huidige situatie wil ik daarom mijn tweedelige blog gebruiken om u te vertellen over de belangrijkste factoren voor een gezonde werkplek thuis en om u tips te geven over hoe u dit snel en met weinig moeite kunt bereiken.

In het eerste deel van mijn blogreeks kijk ik naar de nogal complexe factor van het binnenklimaat. Het vormt de basis voor een gezonde werkomgeving en wordt in wezen bepaald door het gehalte aan kooldioxide en vluchtige organische stoffen, de vochtigheid en de temperatuur en het huisstof. Aangezien planten ook invloed hebben op het binnenklimaat, wil ik hier ook kort ingaan op het effect ervan.

In het tweede deel van de blog, die in week 19 wordt gepubliceerd, sluit ik het onderwerp af met de factoren organisatie van de werkplek, pauzes, beweging en voeding.

Het binnenklimaat

De belangrijkste voorwaarde voor een gezond thuiskantoor is een gezond ruimteklimaat. En toch wordt daar nog veel te weinig aandacht aan besteed. We brengen tussen 80 en 90 % van onze tijd binnenshuis door, waarschijnlijk veel meer op dit moment, en wetenschappelijke studies hebben aangetoond dat de kwaliteit van de binnenlucht tot zeven keer slechter is dan die van de buitenlucht.

Maar eerst en vooral – wat betekent binnenklimaat eigenlijk? Het is een wisselwerking van verschillende biologische, chemische en fysische factoren die van invloed kunnen zijn op mensen. Klinkt ingewikkeld, maar het goede nieuws is dat deze factoren grotendeels door onszelf kunnen worden beïnvloed. Hierdoor kan ons gedrag een belangrijke invloed hebben op het binnenklimaat van onze woonruimtes en dus snel verbeteren.

Concreet wordt de kwaliteit van het binnenklimaat vooral bepaald door de chemische samenstelling van de lucht, de vochtigheid en de temperatuur in een ruimte. De respectievelijke waarden zijn voornamelijk afhankelijk van het soort gebruik van de ruimte, de tijdsduur van de mensen die er verblijven en de luchtverversing (luchtverversing).

Kooldioxide (CO2)

Dit is een kleurloos en reukloos gas dat van nature in de omgevingslucht voorkomt. Wij mensen stoten CO2 uit in de lucht als ontbindingsproduct van onze ademhaling en vervuilen zo in aanzienlijke mate de binnenlucht. De concentratie is afhankelijk van verschillende factoren, waaronder het aantal personen in de ruimte, het volume van de ruimte en de activiteiten van de gebruikers van de ruimte. Ook de levensduurfactor speelt een grote rol.[1]

Aangezien bijna alle activiteiten nu binnen de eigen vier muren plaatsvinden, is het belangrijk om de CO2-waarde in de eigen ruimtes zo laag mogelijk te houden. Want een verhoogde concentratie kan leiden tot hoofdpijn, vermoeidheid, duizeligheid en gebrek aan concentratie en heeft uiteindelijk een negatief effect op uw productiviteit.[2]

Daarom moet u alle kamers meerdere keren per dag luchten, ook de kamers die niet of nauwelijks worden gebruikt, ongeacht het seizoen. U kunt hier in detail lezen hoe u correct kunt ventileren volgens het seizoen: https://bit.ly/3aPV7ls

VOC

Vluchtige organische stoffen (VOC’s) zijn tegenwoordig in elk woongebouw te vinden. Dit zijn verschillende synthetische en natuurlijke stoffen die bij kamertemperatuur uit producten of materialen ontsnappen en in de lucht terechtkomen. Ze zijn te vinden in bouwmaterialen, interieurdecoratie of producten voor dagelijks gebruik, bijvoorbeeld in verzorgings- of schoonmaakproducten. Afhankelijk van hun concentratie kunnen ze leiden tot dezelfde gezondheidsgevolgen als een hoog CO2-gehalte. Regelmatige en correcte ventilatie helpt dus ook hier.

Luchtvochtigheid

Een te hoge luchtvochtigheid kan op de lange termijn leiden tot schimmelvorming in de woonruimtes, maar ook op de korte termijn zijn er negatieve effecten mogelijk. De benauwde lucht kan als drukkend worden ervaren. Wij mensen zijn een belangrijke uitstoter door te zweten en te ademen, maar het grootste deel van het vocht wordt gegenereerd door onze dagelijkse activiteiten. Deze omvatten douchen, kleding drogen, koken en afwassen. De relatieve luchtvochtigheid in een ruimte moet tussen 40% en 60% liggen. Door de hierboven beschreven factoren ligt het in de meeste woonruimtes vaak boven de aanbevolen waarde, die met een hygrometer kan worden gemeten. De volgende illustratie laat zien welke processen in het huishouden bijdragen aan de verhoging van de luchtvochtigheid en op welke manier:

Bron: co2online GmbH

Als de luchtvochtigheid te hoog is, geldt hier hetzelfde: Ventileer goed (zoals hierboven beschreven) en gebruik beproefde huishoudgeneesmiddelen.  Voor gezonde mensen hoeft het niet altijd een ontvochtiger te zijn. Gebruik waterabsorberende materialen. Vul zout of kattenbakvulling in kleine hoeveelheden en verdeel ze over de hele kamer.

Te droge lucht is echter ook niet goed: het droogt de slijmvliezen uit, die vatbaarder worden voor bacteriën en virussen. Het resultaat kan een hogere gevoeligheid voor een verkoudheid zijn. U kunt de droge lucht, die de neiging heeft om in de winter te ontstaan, tegengaan door kleine kommetjes gevuld met water op de kachel te plaatsen. Kokend water in een grote pot om daarna door de huiskamers te lopen helpt nog sneller.

Meer gedetailleerde tips voor het reguleren van de luchtvochtigheid vindt u hier: Lagere luchtvochtigheid, hogere luchtvochtigheid.

Temperatuur

Ook hier zijn er standaardwaarden, maar mensen nemen de temperatuur heel anders waar. Voor een gezonde en productieve werkomgeving is het echter belangrijk dat de ruimten niet oververhit raken. In de woonkamer moet de temperatuur 19 – 22°C zijn, terwijl de slaapkamer en de keuken ongeveer 18°C nodig hebben. Zowel in de gang als in de aangrenzende kamers kan het minder zijn, als je er maar niet te veel tijd in doorbrengt. Alleen in de badkamer en in de kamers van kleine kinderen moet de temperatuur rond de 23°C liggen.

Pflanten

Planten hebben een aanzienlijke invloed op zowel ons welzijn als de kwaliteit van de binnenlucht. Planten kunnen niet alleen zorgen voor een aanzienlijk hoger niveau van tevredenheid op de werkplek, maar volgens de werknemers kunnen ze ook hun gepercipieerde concentratievermogen vergroten en de luchtkwaliteit verbeteren. Dit werd in 2014 bevestigd door een onderzoeksteam onder leiding van Marlon Nieuwenhuis van de Universiteit van Cardiff. De onderzoekers bestudeerden werkomgevingen in Nederland en het Verenigd Koninkrijk en het effect van kantoorinstallaties op hen. Het resultaat: de arbeidsproductiviteit steeg met gemiddeld 15% in de met planten aangeklede kantoren. Maar ze verbeteren ook de luchtkwaliteit. Zorg er dus voor dat je thuiskantoor groen is! Onze collega Eva Starmans van C2C ExpoLAB heeft in haar onlangs verschenen blogartikel aangegeven welke planten bijzonder geschikt zijn voor schone lucht. Link naar de blog,

Huisstof

Hoe groter de stofdeeltjes zijn, hoe sneller ze zich op de vloer en andere oppervlakken vestigen. En huisstof heeft een soort “geheugen” voor diverse vreemde stoffen en kan, indien onderzocht, informatie geven over bijvoorbeeld gebruikte reinigingsmiddelen. Simpel gezegd, stof is in staat om chemische stoffen op te slaan, dus het is belangrijk om de concentratie laag te houden.

Gladde vloeren moeten regelmatig worden geveegd en textiele vloerbedekkingen moeten worden gestofzuigd met een stofzuiger die is uitgerust met een fijn filter. Ook moet het stof regelmatig uit de inrichting worden verwijderd.

Ten slotte

Vele mensen gebruiken conventionele luchtverfrissers, kamerparfums, wierookstokjes en geurkaarsen. Maar wees voorzichtig! De meeste van deze producten bevatten schadelijke chemicaliën, die zelfs allergieën kunnen veroorzaken. Als u echter niet zonder wilt, informeer dan naar de gebruikte ingrediënten en vergeet niet om regelmatig en goed te luchten.

Zoals u ziet, kunt u met een paar eenvoudige stappen ook een goed en gezond binnenklimaat in uw huis creëren, waardoor u niet alleen een betere werkomgeving, maar ook een betere leefomgeving voor uzelf en uw gezin creëert.

Bronnen

[1] De grenswaarden voor CO2 in ruimten vindt u hier.

[2] Wilt u uw CO2 meten? Wij hebben een CO2 meetbox die u kunt lenen! Voor meer informatie, zie: https://bit.ly/2WbqOAj

/door

BLOG: Een gezond binnenklimaat thuis: Wat kun je zelf doen?

by Eva Starmans, C2C ExpoLAB

 

Het Healthy Building Network wil graag het belang van een gezond binnenklimaat, met name in kantoorgebouwen, onder de aandacht brengen. Het belang van een gezond gebouw wordt helaas vaak over het hoofd gezien, terwijl dit wel een effect heeft op de leerprestaties, de arbeidsproductiviteit en het algemeen welbevinden van mensen.

De opgedane kennis uit dit project werkt soms helaas ook beangstigend door cijfers die te zien zijn over het binnenklimaat in woningen, kantoren en scholen, waar wij ons 90% van de tijd begeven1, en dan weet je dat een gezond binnenklimaat helaas geen vanzelfsprekendheid is. Sinds de opgedane kennis door dit project probeer ik thuis ook te zorgen voor een goed binnenklimaat en bijvoorbeeld zo min mogelijk producten te kopen die mogelijk minder goede uitstoot hebben. Zoals bij het uitzoeken van onze babykamer heb ik geprobeerd te achterhalen welke producten en stoffen er precies waren gebruikt in die mooie meubels, speeltje en speentjes en dergelijke. Helaas kwam ik hier destijds niet ver mee en werden de winkels overvallen door mijn vragen. Dat wil niet zeggen dat je niks kan doen als consument om je binnenklimaat beter te maken. Met behulp van een recent onderzoek van TNO2 en andere opgedane kennis deel ik graag enkele eenvoudige dingen die je thuis kan doen om je binnenklimaat te verbeteren.

Afzuiging maximaal aanzetten en filter toepassen bij nieuwbouwwoningen.

Bij minimaal 1 op de 6 woningen is in de woonkamer/keuken de PM2,5 fijnstofconcentratie gemiddelde boven de WHO concentratie. De helft wordt veroorzaakt door fijnstof uit de buitenlucht en de andere helft door binnen-bronnen, voornamelijk door bakken, braden en stoken. Door goede kookafzuiging kan totale blootstelling aan fijnstof met 10-20% verlaagd worden en denk daarbij ook aan bepaalde filters.2 Hoe ouder de woning, hoe kleiner deze kans

Slaapkamers ventileren

In bijna de helft van de Nederlandse woningen is in de hoofdslaapkamer gemiddeld 21 uur per week de CO2 concentratie hoger dan 1200ppm!2 Ter vergelijking: buiten ligt deze gemiddeld rond de 410ppm3+4. Waardes boven de 1000ppm hebben al een ongunstige invloed op ons als mens5 (Het TNO-rapport geeft zelfs aan dat de CO2 concentraties 3500ppm kunnen overschrijven. Gevolg hiervan kan zijn slaapverstoring of productiviteitsverlies op je werk de dag erna (tot 3%))2. Een paar uur ’s ochtends ventileren heeft weinig meerwaarde, maar ’s nachts de ramen open kan beter resultaat geven of het laten aanbrengen van zelfregelende roosters.6

Meten = Weten

Soms bemerk je in een bepaalde binnen omgeving klachten die je normaliter niet hebt, waardoor dit zou kunnen wijzen op sick building syndroom, maar over het algemeen is dat koffiedik kijken. Met een eenvoudig metertje kun bepaalde waardes zelf al meten. Blue Engineering heeft voor het HBN-project enkele gekalibreerde meters gemaakt waarmee je CO2, luchtvochtigheid en temperatuur kunt meten. Heb je twijfels over jou binnenklimaat thuis, dan zijn er veel bedrijven die dit op een breed niveau kunnen meten, en meters die via internet zijn aan te schaffen. Maar het staat je altijd vrij om ons metertje even te lenen, we zijn benieuwd naar je ervaringen!

Koken op gas

Het koken op gas draagt bij aan ultrafijnstof en NO2 binnenshuis, met alle relateerde discussies over gas hoef ik me hier niet verder over uit te weiden….

Weekmakers uit pvc-vloerbedekkingen& luchtverfrissers

Gebruik geen luchtverfrissers, hiermee spuit je waarschijnlijk rommel in de lucht om een naar geurtje te verbloemen (en of het er nu echt beter van wordt…), simpel: niet doen. 2+7

Gebruik vloerbedekkingen zonder rotzooi erin zoals weekmakers uit PVC vloerbedekkingen. Voor consumenten wordt dit al snel een lastig “scheikundig / toxicologisch” vraagstuk om erachter te komen of jou PVC vloer “goed” is. Dit vraagstuk is eenvoudig op te lossen door andere vloerbedekkingen te kiezen. Niet om voor mijn eigen parochie te spreken, maar producten met certificaten zoals het C2C certificaat bevatten dit niet.8

Ruik aan je nieuwe product / de geur van de winkel

In sommige winkels hangt een geur van nieuwe producten (je kent het wel, de geur van nieuwe vloerbedekking, nieuwe auto’s, maar ook de geur van bepaalde discount winkels). Voor sommige als aangename geur, maar helaas kan deze geur gepaard gaan met offgassing, waardoor er vluchtige organische stoffen worden afgegeven aan het (binnen)klimaat, niet goed voor je. Koop deze producten niet. Of laat het, zoals ik heb gedaan met de babykamer, een tijdje buitenstaan zodat de VOCs niet binnenkomen, of koop tweedehands dan heeft dit proces al (groten)deels plaatsgevonden.9

Reinigingsproducten

Ditzelfde geldt voor reinigingsproducten en nog veel meer andere producten waarin bijvoorbeeld oplosmiddel is gebruikt. Vermijd deze producten en gebruik spuitbussen zonder drijfgas. Verlucht de ruimte goed als je deze wel gebruikt en koop biologische producten en kijk naar de ingrediënten lijst.

En wist je dat zachte vloerbedekking, beter dan harde vloerbedekking, fijnstof vasthoudt en dat je deze daarna met een goede stofzuiger uit kunt zuigen?10

Stel de juiste vragen

Ook al kreeg ik jaren terug geen antwoorden op mijn zoektocht naar gezonde producten van de babykamer, ik blijf het toch doen. Een tijdje later bij een beddenwinkel had ik een positieve ervaring. Je ligt tenslotte toch zo’n 6 tot 8 uur per dag op je matras en dan is het wel fijn als deze geen toxische stoffen bevat, ook niet in kleine toegestane wettelijke hoeveelheden. Voor iedereen die dit belangrijk vindt: doen, blijf vragen stellen. Ervaring leert dat als meerdere mensen in een winkel vragen stellen over gezonde producten, de winkelier vanzelf achter antwoorden aangaat en de producent tot denken aanzet.

Je kunt vragen of de winkelier precies weet wat er precies in het product zit (en dan niet op materiaal niveau maar op klein niveau) en of er geen weekmakers, pvc, formaldehyde etc. in je product zijn toegepast. Daarnaast kun je vragen of het product een keurmerk heeft met betrekking tot gezondheid en noem maar op.

Wil je meer weten? Als basis voor deze blog heb ik het TNO rapport gebruikt “meta-onderzoek voor coalitie gezonde binnenlucht”, maar er zijn ook vele andere rapporten te lezen. Vele van deze delen wij via de HBN website. Ik ben benieuwd of jullie nog tips hebben!

Bronvermelding
/door

BLOG: Onze CO2 Box: Gebruik, functies & interpretatie van waarden

by Liesje K, Blue Engineering & Liz Bouten, Bluehub

Ademen, iedereen doet het. Maar wat gebeurt er met de lucht die uitgeademd wordt? De lucht die je uitademt komt weer terug in de ruimte waar dat jij je in begeeft. De adem die je inademt bevat 21% zuurstof en 0,04% koolstofdioxide (CO2). De lucht die je dan weer uitademt bevat 16,4% zuurstof en 4,4% CO2. Je kunt je dus wel voorstellen dat als er tijdens een werkdag 10 mensen in een ongeluchte ruimte zitten, dat het percentage CO2 snel oploopt. Hoe hoger het CO2 gehalte in een ruimte, hoe slechter de creativiteit en hoe lager het concentratie vermogen van de werknemers. Dit is dus zeker geen ideale situatie.

CO2 Box
Om daadwerkelijk na te gaan of het percentage CO2 in een ruimte te hoog is, heeft Blue Engineering een mobiele, flexibele CO2 Box ontwikkeld. De CO2 Box meet niet alleen de CO2 maar ook de temperatuur en de luchtvochtigheid. Met deze drie waardes wordt er een totaal beeld gecreëerd van de luchtkwaliteit, waardoor er meer inzicht verkregen wordt in de kwaliteit van de lucht in een ruimte. Met deze ruimtes worden leer- en werkomgevingen bedoeld.

Functies
De functies van de CO2 Box kunnen vergeleken worden met die van een weerstation. Op een weerstation wordt weergegeven wat de weersverwachtingen zijn. Deze bekijk je als je bijvoorbeeld ergens naartoe moet. De CO2 box heeft dezelfde bedoelingen. Als je het gevoel hebt dat het erg benauwd, warm of muf wordt in de ruimte waarin je werkzaam bent, kun je naar de meter lopen en kijken wat de huidige lucht condities zijn in de ruimte. De CO2 Box geeft zelf aan of de gemeten waardes goed, matig of slecht zijn. Dit doet de box doormiddel van duimpjes. Een groen duimpje voor de goede waardes, een geel duimpje voor de matige en een rood duimpje voor de slechte waardes.

Waardes
De acties die ondernomen dienen te worden bij slechte waardes is afhankelijk van de waarde die gemeten is. Temperatuur is bijvoorbeeld meestal persoonsgebonden, aangezien iedereen een andere temperatuur fijn vindt om in te werken. Wel is onderzocht dat de beste werktemperatuur tussen de 18 en de 22 graden ligt. Daarom zal de CO2 Box een groene indicatie geven wanneer de temperatuur daarbinnen valt.
De luchtvochtigheid heeft wel vooraf bepaalde marges. Wanneer je op vakantie bent naar een zonnig land, dan voel je vaak dat de warmte daar niet hetzelfde is dan in het land waar je vandaan komt. Dit heeft te maken met de luchtvochtigheid die in bepaalde landen verschillend kan zijn. In Indonesië is het bijvoorbeeld veel vochtiger dan in Turkije. Hier spreken we over outdoor klimaten, maar de verschillen zijn ook tastbaar in indoor klimaten. Het is niet prettig om in een te droge omgeving te werken. Werknemers krijgen last van droge ogen, een jeukende neus of hoofdpijn. Dit zijn symptomen van het Sick Building Syndrom. Een droge omgeving wordt gezien als een ruimte een luchtvochtigheid heeft die lager is dan 40%. Een té vochtige omgeving is ook niet fijn. Ziekteverwekkende bacteriën groeien sneller waardoor werknemers vaker zullen niezen. Daarnaast is het ook mogelijk dat de gebruiker van de ruimte last krijgt van benauwdheid. Een te vochtige plek is een ruimte waar de luchtvochtigheid hoger is dan 60%. Op de CO2 Box zal een groen duimpje te zien zijn wanneer de luchtvochtigheid tussen 40% en 60% ligt.
CO2 is een gas dat niet makkelijk waarneembaar is voor mensen. Het is namelijk niet te ruiken, niet te zien en niet te voelen. Wel is het merkbaar aan je lichaam wanneer je een langere tijd doorbrengt in een ruimte met een te hoog CO2 gehalte. In een ideale werk- en leeromgeving is 400 tot 800 ppm (parts per milion) aanwezig. Eerder is benoemd dat de lucht die ingeademd wordt 0,04% CO2 bevat. 0,04% CO2 is hetzelfde als 400 ppm. Wanneer een ruimte tussen de 0,08% en 0,12% CO2 bevat, dan wordt er een oranje duimpje weergegeven. De ruimte even door laten waaien door een deur of raam open te zetten is hierbij zeker gewenst. Wanneer als de waardes tussen de 0,12% en de 0,15% of zelfs hoger zitten, dan is het erg noodzakelijk om frisse buitenlucht binnen te laten om de waardes te laten dalen. Als werknemers langere tijd in de ruimte met deze hoge waardes werkzaam zijn, wordt de creativiteit lager, vermoeidheid zal parten gaan spelen, het zorgt voor een verminderde oplettendheid en hoofdpijn kan een gevolg zijn.

Voordelen
Door de CO2 Box in de werkomgeving te plaatsen worden werknemers zich bewust van de lucht waarin ze zich dagelijks bevinden. Bij gebruik van de CO2 Box is het namelijk duidelijk zichtbaar wanneer er maatregelen getroffen dienen te worden. De lucht kan, wanneer dit nodig is, bijvoorbeeld door een ventilatiesysteem geoptimaliseerd worden. Ook hebben de werknemers een beter zicht op de oorzaak van symptomen van het Sick Building Syndrom, zoals droge ogen. Maar naast al deze voordelen is de CO2 Box van Blue Engineering erg makkelijk in gebruik, heeft het apparaat enkel een stopcontact nodig om de metingen uit te voeren en is het een mooi aanwinst om op kantoor neer te zetten.

Momenteel heeft Blue Engineering 12 CO2 Boxen ontwikkeld die uitgeleend kunnen worden aan geïnteresseerden. Bent u geïnteresseerd om de luchtkwaliteit in uw omgeving te analyseren, neem dan contact op met [email protected]. We komen graag bij u langs.

/door

BLOG: Hoe wetenschappers het verschil kunnen maken

Lees meer
/door

BLOG: Gezonde gebouwen met medewerkersgezondheid in de business case

by Eva Starmans, C2C ExpoLAB & Désirée Driesenaar, Blue Economy Expert

Het is inspirerend om te zien dat in de regio Venlo de gezonde gebouwen in opmars zijn. Het standskantoor, een basisschool, een hotel en verschillende andere gebouwen in de planning. In ons vorige artikel schreven we over de business case van gezonde gebouwen. Het blijft namelijk een sterke combinatie: een gezond gebouw is een gebouw waarin gezonde materialen zijn verwerkt en waarbij aandacht is voor binnenluchtkwaliteit, gezond klimaat, akoestiek, licht en look en feel. Ofwel, het is een gebouw waarin iedereen zich fijn voelt, daardoor productiever is en minder vaak ziek.

Al in tweede jaar zwarte cijfers

We krijgen vaak de vraag of dat veel kost, zo”™n gebouw. En daar wordt het interessant, want dat hoeft niet. Als gekeken wordt naar “˜Total Cost of Ownership”™ in plaats van alleen de investering aan de voorkant dan wordt er zelfs geld bespaard! Het vergt alleen samenvoegen van de geldpotten voor investering en onderhoud. En als we dan in plaats van terugverdientijd kijken naar kasstromen, cash flow, dan worden er in het concrete voorbeeld van het stadskantoor van Venlo al in het tweede jaar zwarte cijfers geschreven. Er blijft dus meer geld over om in andere projecten te steken. Winst op alle fronten! In dit artikel gaan we nog een flinke stap verder en nemen we materialen en gezondheid van medewerkers mee in de business case. Nog meer winst!

Figuur 1 Gemiddelde werkgeverslasten (Infographic: Bluehub op basis van WGBC)

Meer uitdagingen dan alleen energie

De tot nu toe veel gevoerde discussie rondom energie is belangrijk, maar het is niet de enige uitdaging die er is in de bouw- en renovatiewereld. En wij zijn er vooral ook voorstander van dat de moeite om energie te besparen niet ten koste gaat van de gezondheid in een gebouw. Als je kijkt naar de gemiddelde werkgeverslasten (zie figuur 1) dan zijn die als volgt verdeeld – bron World Green Building Council (WGBC):

  • 1% energielasten
  • 9% hypotheek, huur en andere gebouwkosten
  • 90% personeelskosten

De energiediscussie heeft ervoor gezorgd dat bij diverse gebouwen de focus is gelegd op het maximaal isoleren van een gebouw, zodat er zo min mogelijk energie wordt gebruikt. Er is echter een keerzijde. Het “˜sick building syndroom”™ is ontstaan, een ongezond binnenklimaat met slechte luchtkwaliteit waar de gebruiker van het gebouw (onbewust) hinder van ondervindt.

De juiste materialen en restwaarde

Daarom combineert een gezond gebouw meerdere focuspunten. Maakt dat het bouwproces ingewikkeld? Nee, dat hoeft helemaal niet. Het is een kwestie van mindset en de juiste vragen stellen. Tijdens het voortraject van het bouw- of renovatieproject wordt een schema gemaakt met duurzame thema”™s waarop een specifiek gebouw zich wil richten. Dit kunnen bijvoorbeeld luchtkwaliteit, waterzuivering en gezonde materialen zijn. Maar ook bijvoorbeeld het behoud van een uniek historisch karakter. Vervolgens worden per thema de mogelijke duurzame, gezonde maatregelen geïnventariseerd, keuzes gemaakt, leveranciers gezocht en aan iedereen vragen gesteld. Zijn er materialenpaspoorten aanwezig, zodat we precies weten welke materialen in een product zijn gebruikt en of deze gezond zijn? Kunnen we producten huren/leasen in plaats van kopen? Blijft er restwaarde over na afloop van de levensduur en kan de waarde hiervan vooraf worden gegarandeerd?

In de business case van het stadskantoor van Venlo is de restwaarde van materialen nu nog niet meegenomen. Op het interieur van dit gebouw is 18% restwaarde afgesproken, maar dit is dus nog niet meegenomen in de berekening van positieve cashflow in het tweede jaar. C2C ExpoLAB is samen met TNO nu een samenwerking aangegaan om een restwaardecalculator te ontwikkelen. Op deze manier ontstaat meer inzicht en kunnen deze opbrengsten ook worden meegenomen in de business case.

Personeelskosten versus energierekening

Het binnenklimaat, de installaties en toegepaste materialen hebben een invloed op het welzijn van de medewerkers in een gebouw. Bij een slecht binnenklimaat en gebruik van toxische stoffen (bijvoorbeeld in producten met formaldehyde) kan de productiviteit dalen en het ziekteverzuim stijgen door sick-building-syndroomklachten (zie de HBN factsheet voor meer informatie). Daardoor gaan de personeelskosten (de grootste werkgeverslast) stijgen. Al bij een stijging van 1,1% hogere personeelskosten, is de totale energierekening geëvenaard, iets waar we niet vaak bij stilstaan. Daarom is het alleen focussen op energiekosten niet slim. Soms vergeten we dat een gebouw een middel is voor de gebruiker en geen doel op zich. Het besparen op energie en materialen is daarom alleen handig als het niet ten koste gaat van het uiteindelijke doel: een productief bedrijf dat in dienst staat van het sociale kapitaal van de onderneming: de medewerkers. En om het breder te trekken: een gebouw is bedoeld als een prettige ruimte om optimaal in te kunnen werken, wonen, leren, etc. Laten we dat doel dan ook voorop zetten!

Stadskantoor Venlo als aanjager

De business case van het stadskantoor van Venlo is ontwikkeld in de jaren tussen de in Venlo gehouden Floriade in 2012 en de officiële opening van het gebouw in 2016. Voor die periode betekende dit innovatie en een enorme stap voorwaarts. De opgedane ervaringen in de jaren erna zorgen er nu voor dat de lat steeds hoger kan worden gelegd en de business case elke keer wordt uitgebreid. Als we constateren dat deze business case een interessante kleinere kasstroom (maandelijke lasten) vertoont, terwijl nog maar een klein onderdeel is meegenomen, dan is duidelijk dat er nog veel meer potentieel is. Wat gebeurt er als we de materialen als gebouwlasten en restwaarde zowel als de gezondheid en productiviteit van de medewerkers aan de business case toevoegen? Dan gaan we de echte besparingen zien! En die zullen aanzienlijk zijn!

Gedegen business case, investering en opbrengsten

De getallen van het World Green Building Counsil (zie figuur 1) en de business case van het stadskantoor Venlo heeft het Healthy Building Network geïnspireerd om een tool te ontwikkelen voor de berekening van circulaire, gezonde gebouwen. Tot op heden was nog niet onderbouwd wat gezond, duurzaam en circulair bouwen daadwerkelijk oplevert en welke extra investering aan de voorkant ervoor nodig is. Om deze vragen te beantwoorden en er, als eerste in Nederland, een gedegen businesscase onder te kunnen leggen, hebben C2C ExpoLAB en Hevo de handen ineengeslagen en een tool ontwikkeld.

Bereken zelf uw business case voor een gezond gebouw

Met deze tool kunnen ondernemers zelf twee generieke businesscases berekenen. Enerzijds kan een circulair en gezond gebouw vergeleken worden met een standaard gebouw (volgens bouwbesluit). Anderzijds kunnen (standaard)materialen en systemen vergeleken worden met duurzame materialen en systemen. De tool biedt de mogelijkheid om aan “˜knoppen te draaien”™ om de verschillende aspecten inzichtelijk te krijgen, zoals: water, energie, circulair materiaalgebruik alsook de omvang van gebouwen, de bouw- en exploitatiekosten en de productiviteit van de organisatie. In één oogopslag wordt duidelijk wat de invloed is van deze aspecten op de totale investering en exploitatiekosten, wat de terugverdientijd is en, nog belangrijker, wat de invloed op de kasstroom, cashflow is. Want zoals ervaring heeft geleerd van het stadskantoor Venlo, kan de terugverdientijd bijvoorbeeld 15 jaar zijn, maar kan na een jaar al een positieve kasstroom ontstaan, waardoor een organisatie meer geld over houdt.

De tool kan hier worden geopend.

Mochten er vragen zijn, aarzel dan niet ons via de community of contact te benaderen. Er zullen in de komende maanden ook workshops worden gehouden om de tool te begeleiden voor iedereen eenvoudig hanteerbaar te maken.

/door

BLOG: Gezonde gebouwen vergen een andere kijk op geldstromen

by Eva Starmans, C2C ExpoLAB & Désirée Driesenaar, Blue Economy Expert

De geur van hout in plaats van uitgassende lijm en verf. Een moderne uitstraling gecombineerd met plantenwanden om de lucht te zuiveren. Natuurlijke ventilatie voor een optimaal binnenklimaat. Het zijn zowat zaken die, naast de zonnepanelen, opvallen aan de gezonde gebouwen in de gemeente Venlo. Het Stadskantoor en basisschool de Zuidstroom leveren wereldwijd belangstelling op, maar ook de vraag: “Mooi duurzaam gebouw, maar wat zijn de extra kosten?” De circulaire en gezonde maatregelen worden wel gewaardeerd, maar meteen vertaald in extra kosten. Logisch vanuit een traditioneel duurzame bril, maar niet nodig! Gezonde gebouwen vergen een andere kijk op geldstromen.

Ervaringsdeskundigen

In de gemeente Venlo is al veel ervaring opgedaan met gezonde gebouwen die binnen budget blijven en het Healthy Building Network deelt die kennis graag. Ook is er een gratis toegankelijke business case tool ontwikkeld waar iedereen met interesse in een gezond gebouw zelf mee aan de slag kan. Dus waar beginnen we als we een gezond, circulair gebouw willen bouwen of renoveren en hoe ziet die andere kijk op geldstromen eruit?

De juiste vragen stellen

Elk project begint met het stellen van vragen en het nemen van besluiten nog voordat er een ontwerp is gemaakt of een steen is gemetseld. Wat zijn de belangrijke thema”™s voor dit specifieke gebouw? Is dat luchtkwaliteit, voldoende schoon water en gezonde materialen? Of hoort wellicht ook het behoud van een uniek historische karakter daarbij? De architect kan met deze thema”™s aan de slag voor het optimaal ontwerpen van het gebouw. Hij houdt dan rekening met bijvoorbeeld de ligging. Hoe vang ik optimaal zon? Of zorg ik juist voor optimaal schaduw? Hoe verhoudt het pand zich in zijn omgeving? De mogelijke gezonde maatregelen kunnen per thema worden bepaald en als volgende stap ontstaan er zo vragen voor leveranciers. Wat is het materialenpaspoort van jullie product? Bevat het toxische stoffen? Is er een restwaarde na afloop van de levensduur? Moeten we eigenaar worden van een product of kunnen we het voor de levensduur huren/leasen? Inclusief onderhoud? Het zijn vragen die in de bouw nog niet gewoon zijn, maar die over een aantal jaren niet meer weg te denken zijn uit een bouw- of renovatieproject!

Samenvoegen budget bouw en onderhoud

En hoe zit het dan met die kosten? Vaak is er een budget voor bouwkosten en een separaat budget voor het onderhoud. Dat is het eerste dat in gezonde, circulaire bouwprojecten anders gaat. In de industriële wereld geldt de bekende term: “˜Total Cost of Ownership”™, in plaats van simpelweg investering aan de voorkant. Dat is bij gezonde gebouwen ook een nuttige term. Kwaliteit kost in de regel meer investering aan de voorkant, maar dankzij de lange levensduur van een pand is deze investering eenvoudig terug te verdienen in de geldpot voor onderhoud en medewerkersgezondheid. Gezonde en circulaire producten (bijvoorbeeld producten met C2C-certificaat of een helder materialenpaspoort) zijn kwalitatief beter en bevatten geen giftige stoffen die de gezondheid negatief beïnvloeden. Ze zijn vaak eenvoudiger in onderhoud, vergen minder vervanging en hebben een restwaarde. Dus als de verzuiling in potten geld wordt afgeschaft, is de keuze voor kwalitatief betere en gezonde producten niet meer zo moeilijk. Het bouwteam voor een gezond gebouw kijkt dus naar het totale budget over de volledige levensduur. Onze ervaring leert dat dankzij het samenvoegen van de bouw- en onderhoudskosten, de investering in circulariteit en gezondheid niet meer kost, maar zelfs geld kan besparen.

Cash flow, kasstromen als eye-opener

Bij veel duurzame investeringen wordt gekeken naar de terugverdientijd. Een logische redenering voor particulieren die hun eigen geld in bijvoorbeeld zonnepanelen steken. Maar helaas is de terugverdientijd van een investering in een duurzame maatregel vaak langer dan de bestuursperiode van bijvoorbeeld een gemeentebestuur. Dus al snel valt dan de beslissing: niet doen. Zonde! Want bedrijven en organisaties hebben te maken met geleend geld en cash flows, kasstromen. En dat biedt een ander perspectief. We leggen het uit aan de hand van een werkelijk voorbeeld: de bouw van het gezonde Stadskantoor in Venlo. De business case die hiervoor is gemaakt (door BBN-adviseurs) samen met de gemeente Venlo was een eye-opener met grote positieve gevolgen voor de gerealiseerde investeringen in duurzaamheid (zie figuur 1). De business case is gemaakt voor het “˜extra”™ pakket van duurzame maatregelen. De totale terugverdientijd hiervan was 15 jaar en de gemeente Venlo vond dat te lang. Ze waren niet overtuigd van de noodzaak. Totdat ze deze business case zagen. Het college en de gemeenteraad gingen vervolgens unaniem akkoord met het volledige pakket aan maatregelen.

Figuur 1 business case stadskantoor Venlo (zomer 2016 opgeleverd). Deze business case is al tijdens de ontwerpfase opgesteld. (Bron: BBN-adviseurs)

Lagere jaarlasten vanaf tweede jaar

Wat is hier aan de hand? Enerzijds gaan de jaarlijkse kapitaallasten omhoog, omdat er een extra stukje hypotheek moet worden afgesloten voor de duurzame maatregelen. Dit zorgt voor hogere maandlasten. Anderzijds zorgen de duurzame investeringen voor lagere exploitatiekosten, denk aan minder energie- en waterkosten en lagere onderhoudskosten. In de situatie van het stadskantoor (zie figuur 2) compenseren de lagere exploitatiekosten de extra kapitaallasten. De totale kosten zijn al vanaf het tweede jaar lager dankzij de investering in het duurzaamheidspakket. In feite heeft de gemeente Venlo vanaf jaar 2 al meer geld te besteden dankzij een investering in duurzame kwaliteit!  Dat wil zeggen dat de gemeente Venlo vanaf het tweede jaar meer geld over heeft om te investeren en gebruiken in andere projecten. En omdat dit al vooraf was berekend, was het niet meer zo moeilijk om ja te zeggen tegen dit pakket duurzame en gezonde maatregelen. Pure winst op alle fronten dus: geld, gezondheid en duurzaamheid. In totaal bespaart de gemeente Venlo tijdens de totale exploitatie van het nieuwe stadskantoor (40 jaar) bijna 17 miljoen euro en heeft daarvoor 3,4 miljoen extra voor moeten investeren. Dat is een prima business case toch?

Figuur 2 Business case bekeken vanuit de kasstromen (Bron: BBN adviseurs & C2C ExpoLAB)

Gezondheidswinst

Er is zelfs nog meer winst zichtbaar als ook restwaarde van materialen en de gezondheid van de gebruikers van het gebouw worden meegenomen in de totale business case. We delen onze ervaringen en de tool waarmee iedereen zelf de winst van een gezond, circulair gebouw kan berekenen, in een aanvullende blog die volgende week vrijdag wordt gedeeld. En als er specifieke vragen zijn, beantwoorden wij die graag. Stel gerust vragen in de community of via de contactpagina.

/door

BLOG: Hoezo hebben we elkaar nodig? De Duits-Nederlandse samenwerking nader toegelicht!

by Michel Weijers & Eva Starmans, C2C ExpoLAB

De regio Niederrhein in Duitsland en de regio Limburg in Nederland zijn van oudsher intensief met elkaar verbonden. In feite waren de regio”™s lange tijd helemaal niet van elkaar gescheiden door de huidige grens. Dit merken we vooral nog in de vele partnerverbindingen tussen de steden die in de regio liggen maar met name merken we dat aan het feit dat (ondanks de huidige grens) de culturele verschillen nog steeds klein zijn.

Desondanks zijn er culturele verschillen waarneembaar. Juist deze diversiteit maakt een samenwerking tussen beide regio”™s zo belangrijk: in feite bieden de verschillen onze Euregio de ideale basis om gezamenlijk de krachten te bundelen en om onze Euregio krachtig te positioneren tussen de Economische kerngebieden zoals de Randstad in Nederland en het Ruhrgebiet/Rheinland in Duitsland. Onze regio kent reeds een goede infrastructuur, heeft voldoende massa en kent een enorme verscheidenheid aan MKB-bedrijven. Wat we echter ook zien dat we deze potentie te weinig benutten.

Juist door de aanwezige massa en kennisinfrastructuur aan weerszijden van de grens aan elkaar te koppelen ontstaan grote kansen. Kansen die juist ook ontstaan door de (kleine maar toch aanwezige) verschillen in cultuur te benutten en te combineren. Daarmee ontstaat de kans om onze Euregio een nieuw en uniek economisch profiel te verschaffen waarbij enerzijds de aanwezige massa benut wordt en anderzijds de mentaliteitsverschillen elkaar op een zodanige wijze aanvullen dat onze economische profilering diverser en daarmee ook robuuster wordt. Het HBN project is daarbij het ideale vliegwiel om dit te laten ontstaan.

Het HBN project richt zich immers op innovatie in het MKB in onze Euregio. Innovatie gericht op het creëren van een nieuwe en gezonde circulaire economie. Beide regio”™s zijn daar in feite al mee bezig maar benaderen het thema wel op een onderscheidende wijze. Door dit met elkaar te combineren ontstaan grote kansen.

Specifiek voor het thema duurzaamheid en circulaire Economie zien we dat het Nederlandse bedrijfsleven de afgelopen jaren steeds meer een focus is gaan leggen het thema gezondheid en meerwaardecreatie binnen een circulair systeem. Aan de Duitse zijde van de grens zien we ook een sterke focus op een circulaire economie maar waarbij juist de energietransitie dominanter onderdeel is van de innovatie. Het HBN project brengt beide systemen nu met elkaar in verbinding: een gezonde circulaire economie in combinatie met de noodzakelijke energietransitie. Dit brengt enorme kansen met zich mee: nieuwe business modellen voor gebouw- en gebiedsontwikkelingen worden mogelijk en door de kennis in de regio met elkaar te combineren ontstaat niet alleen een verbreding van de innovatie maar wordt ook de aanwezige massa benut. Tenslotte biedt het (kleine) verschil in mentaliteit ook nog eens kansen: De sterke drang naar innovatie aan de nederlandse zijde en de sterke drang voor een gedegen en bewezen technieken aan de Duitse zijde is een gouden combinatie! Daarom is het voor het Nederlandse bedrijfslevens in onze Euregio erg interessant maar ook noodzakelijk om samen te werken met bedrijven en overheden aan weerszijden van de grens.  Alleen samen wordt de massa gecreëerd die nodig is om te innoveren voor een duurzame toekomst, waar zowel de energietransitie, circulariteit en gezondheid onderdeel van is.

/door

BLOG: Innovatieworkshop Business Case

by Désirée Driesenaar, Blue Economy Expert

Gezond bouwen heeft de toekomst, maar de vraag blijft vaak: hoe financieren we die ambitie? Hoe vertalen we dat gezonde binnenklimaat en die gezonde medewerkers in een betaalbaar gebouw? Tijdens de innovatieworkshop “˜BUSINESS CASE”™ op 12 juni van het Healthy Building Network werden de antwoorden gegeven. En gezien de opkomst van 100 belangstellenden en de flinke wachtlijst, is het een onderwerp dat aanspreekt.

Het Stadskantoor van Venlo is een gebouw van allure dat niet meer heeft gekost dan een regulier gebouw, maar wel veel innovaties kent om tot een optimaal binnenklimaat, licht, akoestiek en waterzuivering te komen. Dit gebouw dient als inspiratie voor de kennis die is ontwikkeld door de sprekers op deze innovatieworkshop, die op 12 juni hun inzichten presenteerden.

Wetenschappelijke onderbouwing

Piet Eichholtz, professor of Real Estate Finance aan de universiteit van Maastricht, presenteerde de nieuwste inzichten over gezondheid en productiviteit van mensen die in een gezond gebouw werken. Zijn onderzoek toont aan dat er een significant verschil is in gezondheidsbeleving van mensen in een ongezond gebouw en in een gezond gebouw. Daarbij is de impact van de luchtkwaliteit groter dan die van licht, geluid of bijvoorbeeld temperatuur. De details van zijn onderzoeken zullen binnenkort op deze website te vinden zijn. De volgende stappen van het onderzoek nemen ook data van ziekteverlof, productiviteit en harde data, gemeten met sensors, mee.

Restwaarde calculator

Het C2C Expolab werkt samen met TNO, het onafhankelijke onderzoeksinstituut in Nederland, aan de ontwikkeling van een calculator van restwaarde van producten. Bas van de Westerlo (C2C Expolab) en Willemijn van der Werf (TNO) presenteerden hun bevindingen. Eind 2018 is er namelijk een methodiek opgeleverd, een web-based tool en een residual value calculator. Dit zijn belangrijke gereedschappen voor de business case van circulair bouwen. Deze business case is namelijk heel erg afhankelijk van het verschil tussen enkel de waarde van grondstoffen (zoals bij recycling) en de toegevoegde waarde die behouden blijft als het product in zijn geheel kan worden hergebruikt (zoals bij circulair handelen).

Business case tool

Een tweede tool die werd gepresenteerd, was die voor de complete business case van een gezond gebouw. De tool is ontwikkeld door het C2C Expolab samen met HEVO en neemt alle kosten van een gebouw mee in de berekeningen. De kosten van een plaats waar vele mensen samenwerken bestaan voor 1% uit energie, 9% uit gebouwkosten en voor maar liefst 90% uit personeelskosten. Als al deze kosten samen in een calculator worden gevoegd, wordt duidelijk dat de terugverdientijd van duurzame oplossingen soms lang is, maar dat er al heel snel een positieve cashflow wordt gegenereerd. In het voorbeeld dat HEVO noemde was de terugverdientijd van een aantal maatregelen met effect op binnenluchtkwaliteit bijvoorbeeld 5,6 jaar. Maar al in het tweede jaar ontstond een positieve cashflow. Dankzij deze tool ontstaat inzicht bij de investeerders, eigenaren en gebruikers van gebouwen waarom ze een gezond gebouw moeten willen en hoe ze dit kunnen financieren. Maar de tool kan ook worden gebruikt door een leverancier van gezond materialen om aan te tonen dat er meer financiële effecten zijn dan alleen de aanschafwaarde.

Download hier de presentaties van de sprekers en de business case tool voor uw eigen inzichten. Vragen worden beantwoord tijdens de workshop op 17 oktober. https://healthybuildingnetwork.com/community/financial-aspects-june-12th-2019-venlo/

Gezond hotel

De locatie van de innovatieworkshop was een bonus. Het Van der Valk hotel in Venlo was niet alleen een goede gastheer, de manager vertelde ook het verhaal van de verbouwing die in augustus van dit jaar van start gaat en die voor een gezond hotel gaat zorgen. Materialen zijn doordacht, maar de hoteliers kijken verder. Er wordt bijvoorbeeld ook samen met onderwijsinstelling HAS gekeken naar de mogelijkheden om het benodigde voedsel inpandig te verbouwen met gebruik van al aanwezige restwarmte.

In de herhaling

Gezien de grote opkomst en de lange wachtlijst is besloten om de workshop nogmaals te geven en wel in Nettetal op 10 september. Kijk in onze eventkalender voor aanmelding. En om de business case tool goed onder de knie te krijgen, wordt op 17 oktober de eerste workshop gegeven waarin de deelnemers diepte-uitleg krijgen en kunnen oefenen met praktijksituaties.

Community

Net na de pauze werd iedereen nogmaals uitgenodigd contact op te nemen over de innovatievouchers die de mogelijkheid geven om 7.250 euro te ontvangen voor het ontwikkelen van een innovatie met een partner over de grens. Een kans om niet te missen. En natuurlijk was er ook tijdens deze innovatieworkshop een meet & match die wordt voortgezet in onze community. Dus zijn er vragen, is er behoefte aan een match met een bepaald soort partner om tot impactvolle innovatie te komen, laat het ons weten in de community.

/door

BLOG: Met uw koopkracht een positief verschil maken

by Bas van de Westerlo, C2C ExpoLAB

Het totale inkoopvolume van de Nederlandse overheden ligt naar schatting rond de 60 miljard euro per jaar. Stel je voor wat voor een enorme boost het kan geven als al een deel daarvan circulair en gezond zou worden uitgevraagd. En het mooie is, voorbeelden laten al zien dat het kan!

Het begint natuurlijk met het stellen van de goede vragen. Wat zijn bijvoorbeeld de redenen van de opdrachtgever om met gezondheid & circulariteit aan de slag te gaan? En wat wordt er onder verstaan? Vraag namelijk maar eens 10 mensen uit te leggen wat ze onder circulariteit en gezonde omgeving verstaan en je zult 10 verschillende antwoorden krijgen. Zo vroeg mogelijk in het proces duidelijk hebben hierover, komt ten goede aan het vervolgproces.

Betrek de markt vroegtijdig
Waar mogelijk betrekken we de markt vroegtijdig. Zij kunnen namelijk prima aangeven wat wel en wat niet mogelijk is op het gebied van gezondheid en circulariteit. Marktdialogen geven eerste inzichten in samenstelling, herkomst, herbruikbaarheid en toxiciteit van oplossingen; maar ook welke circulaire businessmodellen (on)mogelijk zijn. Op die manier wordt snel duidelijk of de duurzaamheidsdoelstellingen van de opdrachtgever haalbaar zijn of wellicht wel naar boven kunnen worden bijgesteld.

Bijvoorbeeld in het geval van het nieuwe Stadskantoor Venlo was een gigantische groene gevel voorzien van circa 2.000m2. De groene gevel was niet alleen gewenst vanuit esthetisch oogpunt, maar juist ook vanwege de functie die de groene gevel kan vervullen in de het verzorgen van gezondere binnenlucht. Echter was dit op deze manier en schaal nog niet eerder vertoond. Vroegtijdig in het ontwerptraject zijn marktpartijen uitgenodigd om hun toegevoegde waarde te komen presenteren, waarbij het ontwerpteam aangaf wat de (duurzaamheids)ambities en randvoorwaarden waren. Uiteindelijk heeft dat ertoe geleid dat er een functionele gevel is gekomen, die ook nog Cradle to Cradle gecertificeerd is. Dit was waarschijnlijk niet gelukt als de markt niet vroegtijdig betrokken was geweest.

Een ander recent voorbeeld is een aanbesteding voor kantoormeubilair. Uit de marktconsultatie bleek dat de markt al lang klaar is om na te denken over gegarandeerde terugname na de levensduur van 10 jaar, inclusief een koop-terugkoop constructie en onderhoudscontract. De marktpartijen geven aan dat producten bij goed gebruik altijd een waarde behouden. Ook is deze sector goed in staat aan te geven of hun producten gezond en veilig zijn; op onder meer de onderdelen samenstelling, herkomst, herbruikbaarheid en toxiciteit. Circulariteit – in de vorm van de Footprint, Plan van Aanpak én Total Cost of Usage ““ is een zwaarwegend onderdeel van de gunning. Het is aan de markt zich te onderscheiden en de hoogste kwaliteit te bieden. Over het algemeen kan gesteld worden dat door het stellen van de goede vragen vanuit een circulaire aanpak van Cradle to Cradle leidt tot betere kwaliteit en/of prijsafspraken.

Selecteer beste Inschrijving én Partner
Continu dienen nieuwe innovaties zich aan. Het aanbod van circulaire oplossingen zit in de lift. Door deze beweging wil je dus niet alleen de beste ““ en meest circulaire ““ inschrijving, maar ook de juiste partner. Een partner die beschikt over de juiste mindset, tools en handvatten. Ook tijdens ontwerp en uitvoering zullen er zich namelijk kansen voordoen. Door samenwerking met partijen die hetzelfde nastreven, kan de lat op gebied van circulariteit continu hoger worden gelegd. Zorg er daarmee voor dat je bij de selectie van de partij niet alleen focus hebt op de beste oplossing, maar ook hoe de partij invulling wil gaan geven aan de ambitie.

Unieke positie
Als opdrachtgevers bevindt u zich in een unieke positie. U kunt de markt aanzetten tot innovatie door de goede vraag te stellen en daarmee de transitie naar een gezonde en circulaire economie versnellen. Daarbij kan de lat steeds hoger worden gelegd; door zowel de opdrachtgever als de opdrachtnemer. Er is een grote kans om nu het positieve verschil te maken en de praktijkvoorbeelden laten zien dat het kan. Aan de slag dus!

/door

BLOG: Plants for a Healthy Climate

by Désirée Driesenaar, Blue Economy Expert

We, as Healthy Building Network, are on the road towards healthy buildings and we are very glad that many people and companies are joining us on this path. We innovate together and we share best practices. And of course we also share the results with our community and beyond. Healthier people, less sickness leave, cleaner environments and an overall better feeling of wellbeing.

How do we achieve all this?
If we talk about innovations people often think of machine innovations or material innovations. And those are important. Definitely. But here are less obvious solutions as well. Earlier I wrote about termite ventilation, where a solution based on natural principles (hot air rises) replaces air conditioning machines that require a lot of energy. Well, there are many other solutions based on natural principles that can inspire us for a healthy climate in our buildings.

For example purifying plants. What? Plants?

PURIFYING PLANTS
Yes, plants! They are incredibly intelligent helpers in our environment and we should give them the credits they deserve. As early as 1989, NASA studied the effect of plants on indoor air pollution and they found many plants that help clean the air of pollutants such as benzene, formaldehyde, trichloroethylene, xylene, toluene and ammonia. Plants such as certain date palms, ferns, ivy, lilies and philodendrons do the job.

A list of air-filtering plants and their specific qualities can be found in this article: https://en.wikipedia.org/wiki/NASA_Clean_Air_Study

MICROBES
A different study in 2004 revealed that certain micro-organisms in the soil of potted plants can also remove benzene from the air: https://en.wikipedia.org/wiki/Soil_microbiology.

And the next step is cleaning with microbes. Although our normal ways are to kill all microbes before they do damage, many studies nowadays reveal that increasing the number of helpful microbes might be a much better way to tackle cleaning issues. On the one hand the positive microbes help to keep the damaging ones under control and as an extra effect they improve the immune system for better overall resistance. Good microbes can really be an alley in our healthy buildings.

IMPLEMENTATION
But I get distracted from my subject: purifying plants. There are already many examples where purifying plants are implemented for a better climate, indoor and outdoor. One look at the municipality office of Venlo shows you that this building does not only use plants for better indoor air quality and climate but also clean the air going out and make this part of Venlo a better place for its inhabitants to live and breathe. We really hope that architects, builders, clients and inhabitants will become inspired and will include the wisdom of plants into their designs and building requirements.

There are many examples of implementation. From indoor moss walls and ingenious plant greenhouses that guide the air through, to simple potted plants that do their work modestly. There are ways to water plant walls automatically and to help with easy maintenance. And the innovations are still in early stages. Cleaning grey and black waste water with plants can be done in so called helofyte filters, rain water overloads in cities can be prevented by green roofs and gardens. And what to think of food forests that are designed specifically for inspiration, natural shelter and supply of fresh fruits and nuts to people working in industrial areas? People are part of nature. We thrive in a green environment that minimizes stress and gives maximum inspiration. So please, let”™s give nature and plants a central spot in our healthy buildings. They deserve the credit and we deserve the benefit!

INNOVATION ROADS
For those who want to innovate with plants or microbes to ensure we can live and work in healthy buildings, there are several possibilities. Share your knowledge in our community and find new partners for your business and innovations. Be inspired by the knowledge and events that are being organised regularly. Also cross-border knowledge can be bought with the financial help of vouchers for those who are on this road with us.

We would love to hear from you.

/door