BLOG: Terug naar de natuur voor gezond wonen

by Climmy Roeffen, Kragten B.V.

We kwamen op een leeftijd dat we het appartementsleven in de binnenstad van Venlo hadden gezien en toe waren aan ons eerste huisje. Ik had er zelf nooit over nagedacht waar of hoe ik wilde wonen. Mijn vriend daarentegen had al een heel plan klaar. ‘Ooit’ wilde hij graag een eigen huis (laten) bouwen. Ik geloofde het wel, en dacht vooral ‘laten we gewoon eens starten in een starterswoning’. Qua stijl wilden we graag landelijk wonen. Oude boerderijen gemoderniseerd sprak ons aan. Wat we vonden waren totale renovatieprojecten. Toen de knoop doorgehakt: waarom niet nieuw bouwen in een oude stijl?

Ik werkte toentertijd bij de gemeente Venlo als beleidsadviseur duurzame ontwikkelingen en was lichtelijk besmet met de Cradle to Cradle filosofie. Dat was dan ook mijn enige voorwaarde: prima om nieuw te bouwen, maar dan doen we het ook meteen duurzaam én gezond.

Mijn drive voor gezond is persoonlijk. Mijn vader had kanker. Je verdiept je er in en dat zette mij toch behoorlijk aan het denken hoe de wereld in elkaar zit. Tijdens deze verdieping kwam ik ook o.a. tegen dat het binnenklimaat best wel van invloed kan zijn op de gezondheid van de bewoners. En dat er ongezonde materialen worden toegepast, waarbij ook kankerverwekkend. Mijn gedachtes zijn hier herhaaldelijk over gestruikeld. Waarom creëren we (vast onbewust) een ongezonde omgeving voor onszelf?

De kaders waren gezet: nieuwbouw in oude stijl, maximaal duurzaam binnen budget (gericht op energie, water en grondstoffen) en gezond. We hebben ons een team samengesteld met architect, aannemer en installateur om het maximale er uit te halen en zo efficiënt en effectief mogelijk te werk te gaan. Onze ambitie was helder. De volgende maatregelen waren zo voor de hand liggend dat het niet eens discussie vroeg:

• Dak op oost-zuid zijde wordt volledig zonnepaneel: maximale energieopwekking, voor nu en in de toekomst.
• Veel ramen en zon georiënteerd: gratis warmte van de zon. Wel aandachtspunt: hoe schaduw te creëren tijdens warme dagen.
• Draagconstructie woning wordt onbehandeld hout. Past bij de oude stijl, en gezond materiaal.
• Verdiepingsvloer bestaat uit OSB platen. De reguliere platen zijn geproduceerd met een bepaald stofje, formaldehyde, wat kankerverwekkend kan zijn. Je hebt ook een vorm waar dat stofje is vervangen door een bepaalde hars. We hebben voor die laatste gekozen.
• Bestaande bakstenen: past bij de oude stijl en hergebruik van grondstoffen.
• Dakpannen die CO2 afbreken: gewoon omdat het kan.

Het ideale van onze teamsamenstelling was, dat ieders expertise meteen kon aangeven of het nog wel binnen budget zou passen. Of dat als we het net even zo of zo zouden doen, het beter uitkwam.

We liepen er al snel tegen aan dat er wel héél veel verschillende materialen in een woning gaan zitten die invloed kunnen hebben op de gezondheid. We hebben toen een keuze gemaakt om voor het laaghangend fruit en de binnen afwerking van de woning selectiever te zijn. En voor bijvoorbeeld de fundering van de woning maar even te laten voor wat het is. We hebben kritisch gekeken naar de materialen van de tussenwanden, vloeren en verf. Daarbij kwamen we in mooie discussies met verkopers terecht, waar we al snel door de verkooppraatjes heen prikte.

Ook al hadden we voor onszelf een selectie gemaakt waar we wel en niet een gezond alternatief voor gingen zoeken, het was een heuse zoektocht waar menig mens op kan afstuderen. Hoe verder het proces vorderde, hoe minder zin en energie we hadden om die zoektocht aan te gaan. Op een gegeven moment zie je gewoon door de bomen het bos niet meer. En dan ben ik nog enigszins een beetje thuis in de materie. Ik kan me zo voorstellen dat een gemiddelde Nederlander geen idee heeft hoe hier keuzes in te maken. Iedereen roept tegenwoordig ‘het meest duurzame’ product te hebben. Maar wat er duurzaam aan is, én vooral of het gezond is, dat mag je zelf onderzoeken. Dan kan een C2C certificering helpen, maar dat beperkt je ontzettend in de keuzes (aangezien er nog weinig te vergelijken valt). Een andere certificering ‘émissions dans l’air intérieur’ vertelde ons meer over het effect op de binnenlucht kwaliteit. Dat gaf ons ook wat houvast. Uiteindelijk bestaat onze binnen afwerking uit natuurlijke materialen of een gecertificeerd product.

Denk je dan klaar te zijn? Zie je weer andere uitdagingen: de producten op zichzelf zijn dan wel gezond, maar we wilde ook rekening houden met de herbruikbaarheid van deze. Waar het kon, legde we het geen losmaakbaar aan. Maar stuken en verven doe je toch op een ander materiaal. En hadden we materiaal over, hoe krijg je het dan weer bij de leverancier? Dat belandde alsnog in de bouwafvalcontainer. Deze uitdaging is gewoon niet aan te pakken als één huishouden zijnde. En om eerlijk te zijn: we waren er wel klaar mee en wilde gewoon verhuizen en van ons nieuwe huis genieten.

We wonen er nu ruim 2 jaar. En het is heerlijk wonen. We zijn verliefd op de vele raampartijen in het hele huis. Heerlijk om binnen en buiten zo met elkaar te verbinden en de hoeveelheid zonlicht, en warmte, binnen te hebben.  Inclusief het laden van 1 elektrische auto, leveren we meer energie dan we verbruiken, dus we hebben geen energierekening (zit natuurlijk wel in de hypotheek verwerkt). Ons eerste idee van zonwering was het plaatsen van bomen die de zon tegen hielden. Alleen zouden deze zo dicht op de woning komen, wat niet paste. Opgelost met het plaatsen van luiken (passend bij de oude stijl) en het plaatsen van een open/dicht te schuiven overkapping boven het terras.

Het is een zeer leerzaam en intensief project geweest, met een resultaat waar we onze kinderen in een gezonde omgeving kunnen zien groot worden en waar wij zeker, hopelijk gezond, oud in gaan worden.

Een goede gezondheid wens je iedereen. Of deze goed is, wordt deels voor ons bepaald, maar hebben we ook deels zelf in de hand.

Het inrichten van de omgeving waar we veel zijn, zoals in gebouwen, is iets wat we zelf in de hand hebben.

De hoeveelheid zonlicht die wij binnen hebben en het uitzicht op de tuin geven me elke keer weer een vakantiegevoel. Een gevoel van blijdschap, trots en rust.

Het is een omgeving waar ik graag wil zijn. Een gevoel dat ik iedereen gun in de omgeving waar hij/zij veel is. Of dat nu thuis is of op het werk, een gezond gevoel is wat ik iedereen gun.

Foto: Climmy Roeffen