BLOG: Gezonde mens in een gezond gebouw (deel 1)

by Sanne Minten, Bluehub BV

Wat is een gezond gebouw voor mij en jou?
Om antwoord te kunnen geven op de vraag, “wat is een gezond gebouw?”, wil ik in deze blog graag dieper ingaan op een ruimere benadering van gezondheid: positieve gezondheid. Daarna geeft ik wat voorbeelden hoe een gebouw voor mij kan bijdragen aan mijn positieve gezondheid. Hoe is dat voor jou? Graag ontvang ik de ervaringen over wat een gebouw voor jou gezond maakt. Dan eindig ik deze blog met een oproep om het gesprek aan te gaan over gezonde gebouwen en om de investering en gezondheidswinst te delen.

Positieve gezondheid
Wanneer voelt een mens zich gezond? Machteld Huber heeft hiervoor een mooie definitie ontwikkeld: positieve gezondheid. Gezondheid wordt hierbij weergegeven als een spinnenweb wat bestaat uit 6 pijlers: lichaamsfuncties, mentaal welbevinden, zingeving, kwaliteit van leven, meedoen en dagelijks functioneren. Op ieder van de 6 pijlers kun je een persoonlijke score invullen, zie de afbeelding hieronder.

Haar wetenschappelijk getoetste model beschrijft voor mij heel mooi dat gezondheid niet alleen een fysiek aspect (lichaamsfuncties) heeft, maar ook mentale aspecten, zoals meedoen en zingeving.

Daarnaast laat het spinnenweb zien dat je gezondheidsbeleving heel subjectief en persoonlijk is. Je beoordeelt zelf je beleving van gezondheid aan de hand van alle factoren.

Bron: Stichting Institute for Positive Health (2020): https://iph.nl/downloads/

Positieve gezondheid als uitgangspunt voor gezonde gebouwen
Vanuit de community Healthy Building Network zijn we bezig met het verwezenlijken van gezonde gebouwen. Tot nu toe is daarbij vooral gekeken naar de impact van objectief meetbare factoren in een gebouw: licht, lucht, temperatuur, geluid) als het gaat om de gezondheidsbeleving. Hoe kunnen we nu alle pijlers van positieve gezondheid meenemen in het onderzoek naar gezonde gebouwen? Daarvoor doe ik graag een voorstel in het vervolg op deze blog.

Eerst volgen hier wat persoonlijke overwegingen over gebouwen die voor mij bijdragen aan mijn positieve gezondheid.

Gezond (kantoor) gebouw voor mij
Wat zijn voor mij belangrijke aspecten in het ontwerp van een gebouw die mijn positieve gezondheid verhogen?

  • Lichaamsfuncties
    Ten eerste zijn de factoren die mijn lichaamsfuncties beïnvloeden (licht, lucht, temperatuur, geluid, planten..) belangrijk om me gezond te voelen. Frisse lucht aanvoer bijvoorbeeld, helpt me goed te concentreren. Luchtkwaliteit is erg belangrijk voor de meeste mensen. Daarom wordt er veel onderzoek gedaan naar ventilatie. Daarbij wordt onder andere gekeken naar het onderzoeksgebied van Natural Intelligence, daarin wordt wijsheid uit de natuur gehaald om ontwerpen slimmer te maken. Hierover volgt later nog een blog.
  • Meedoen
    Een ander belangrijk onderdeel van mijn positieve gezondheid is het meedoen. Daarom is de ontmoeting met de ander in een gebouw, voor mij ook een belangrijke factor. Ook daar wordt gelukkig steeds meer aandacht aan besteed in het ontwerpproces, met diverse ruimtes voor diverse behoeftes: om samen te kunnen werken (vergaderruimte), of om bij te praten (een gezellige koffiehoek) of juist even te kunnen afzonderen (een stilteruimte).
  • Kwaliteit van leven
    Onder de pijler kwaliteit van leven vallen oa. genieten, gelukkig zijn en lekker in je vel zitten. Een gebouw bepaalt mijn stemming. Als ik een verouderd, rommelig gebouw binnenkom of ik loop een opgefrist gerenoveerd monument binnen, dan heeft dat invloed op mijn geluksgevoel. Zeker vorm en kleurgebruik hebben een sterke invloed op mijn gevoel.
    Architecten proberen op het fysieke vlak, qua vorm, kleur en materialen, van alles uit, zoals bijvoorbeeld de organische bouwkunst. Die stijl spreekt mij persoonlijk in ieder geval erg aan, zoals bijvoorbeeld het nieuwe Triodos kantoor in Zeist. Die uitstraling geeft mij een blij gevoel ? Mensen hebben een relatie met de natuur. Een richting ontwerpers focust zich bij ontwerpen gebaseerd op de natuur, biophilic design, op de veronderstelling dat mensen van nature van op de natuur gebaseerde ontwerpen houden, daar kan ik me persoonlijk wel in vinden. Ook hierover meer in een latere blog.
  • Zingeving
    Een derde belangrijk aspect, dat vanuit positieve gezondheid voor mij van belang is bij een gebouw, heeft te maken met zingeving en idealen. Wat voor impact heeft een gebouw op de wereld en haar ecosystemen? Draagt het bij aan regeneratie van ecosysteemdiensten in haar omgeving? De grenzen van ons ecosysteem zijn in zicht en daarom is circulair ontwerpen en rekening houden met verborgen kosten voor mij van belang. Een duurzaam gebouwd gebouw draagt er voor mij aan bij dat ik me gelukkig en dankbaar voel in een gebouw.

Kortom, voor mij is een gezond gebouw: een organisch ontwerp, waarin ik fijn kan samenwerken, gebouwd met natuurlijke materialen, die de omgeving verrijken. Dat draagt bij aan mijn geluksgevoel, inspiratie en positieve gezondheid!

Winst voor wie?
Een gezond gebouw levert niet alleen gezondheidswinst voor jezelf: meer energie, concentratie en leervermogen, maar ook meerwaarde voor je gezin, de maatschappij en je werkgever. Goed om daarom het gesprek met je school of werkgever aan te gaan, zeker als er verhuisd/gerenoveerd gaat worden. Dat is een mooie kans om een win-win situatie te creëren. Zeker voor scholen levert een gezond gebouw veel voordelen, met als grootste voordeel betere concentratie en leerprestaties. En 1% minder ziekteverzuim door een gezond gebouw, dat levert al een zeer gunstige Return of Investment op voor veel werkgevers. Daarom zijn werkgevers en scholen ook steeds meer geïnteresseerd om te investeren in gezondheid. Dat blijkt volgens mij ook uit het feit dat steeds meer werkgevers helpen met gezond gedrag, door mindfulness trainingen of zie bijvoorbeeld de samenwerkingen met bijv. Green Habit. Ook de investeringen in een gezond gebouw worden daarom steeds beter onderzocht.

Wat is voor jou een gezond gebouw? En hoe kunnen we de waardes van positieve gezondheid vertalen naar een investering in een gezond gebouw, bijv. een school of kantoor? Laat het me weten [email protected] of via Healthy Building Network.

Het tweede deel van deze blog zal op 20.07.2020 worden gepubliceerd.

/door