,

Stadskantoor Venlo: Een virtuele rondleiding

Venlo, 23 oktober 2020

Het nieuwe stadhuis van Venlo, het Stadskantoor Venlo, wordt beschouwd als een pilotproject in onze regio voor gezond en duurzaam bouwen en was de aanleiding voor het project Healthy Building Network. Hoewel veel mensen bekend zijn met het gebouw, is niet iedereen zich bewust van de bijzondere kenmerken ervan en wat het gebouw anders maakt dan conventionele gebouwen. Dat willen we graag veranderen!

Op dit moment is het niet mogelijk om het Stadskantoor Venlo te bezoeken, maar dat mag ons er niet van weerhouden om dit gezonde gebouw dichter bij u te brengen. Onze collega’s Bas van de Westerlo & Michel Weijers nemen u mee op een virtuele tour en leggen u de bijzonderheden van dit gebouw uit.

Kijk zelf maar!

 

 

/door

CO2 waardes van belang…. Op kantoor, maar ook thuis!

by Eva Starmanns, C2C ExpoLAB

Eén van de bekendere (broeikas)gassen, CO2, we zijn er vast allemaal wel mee bekend. CO2 heeft een invloed op ons binnenklimaat, waar we ons met het Healthy Building Network mee bezig houden. Aan mij, Eva Starmans, de vraag, om over mijn ervaringen met een CO2 meter binnenshuis (op kantoor en thuis) te delen met het Healthy Building Network. En dat doe ik natuurlijk graag!

Ik moet eerlijk bekennen dat ik hier zelf tijdens mijn studie Bouwkunde nooit mee bezig ben geweest. Wat ik me wel herinner is dat ik standaard hoofdpijn had en dat ik “op” was nadat ik een dagdeel met het atelier in een afgesloten ruimte zat in een net gerenoveerd gebouw. Ik moest dan echt even naar buiten gaan om te “herstellen”. Ik had dit toen nooit gelinkt aan het binnenklimaat. Totdat ik na mijn studie aan de slag ging bij C2C ExpoLAB en waar we o.a. een CO2-meter tot onze beschikking hebben. Destijds zaten we in een zeer modern kantoorgebouw met weinig te openen ramen en klaarblijkelijk geen optimale installaties. Onze CO2 meter ging regelmatig af als we afspraken hadden. Deze ging af omdat er CO2 waardes van boven de 1500ppm werden gemeten. Voor de leken onder ons, de CO2 waarde in de buitenlucht is net wat boven de 400ppm, tenzij je in een gebied woont met veel uitstoot bijvoorbeeld door industrie. Wij zaten hier vaak ver boven en omdat we in het kantoor geen mogelijkheden hadden voor spuiventilatie of extra ventilatie, kregen we deze waardes ook niet eenvoudig omlaag.

Ik begon steeds vaker te merken dat wanneer ik hoofdpijn kreeg en me slechter kon concentreren, de CO2 waarde veel te hoog was. Dit komt ook terug in diverse wetenschappelijke onderzoeken, zoals bijvoorbeeld dit online toegankelijk onderzoek over de invloed van CO2 op diverse soorten van productiviteit.

We zijn daarna verhuisd naar een andere locatie. In onze huidige locatie bleef de CO2 een stuk lager. Ook met grote groepen, bleven deze en ook andere waardes veel beter. Mijn hoofdpijnklachten die voorheen tijdens werktijd kwamen opzetten verdwenen, maar ook collega’s hadden minder last van sick building gerelateerde klachten.

Dat zorgde voor een groeiende bewustwording en interesse in het binnenklimaat. Maar naast dat je ongeveer 8 uur per dag op kantoor bent, spendeer je nog meer van je tijd thuis. Ik was erg benieuwd hoe het thuis eigenlijk zat met het binnenklimaat. Daarom werd er thuis een uhoo aangeschaft (binnenklimaat-meter die verschillende factoren meet, sinds kort ook de virus-index).

Wanneer we met ons gezin thuis zijn (2 volwassenen & 2 kinderen) merkten we dat de CO2 waardes richting de 1000ppm gingen. Vaak rond ontbijt en avondeten zien we pieken. Het is grappig dat je aan de grafieken precies terug kan zien wat je hebt gedaan, samen binnen eten, even naar buiten, knutselen, poetsen, twee versus één thuiswerkend persoon…. Ik had al een ruime periode van de dag de ramen open, maar omdat de ventilatie (alleen in badkamer en keuken…..) niet voldoende is voor deze CO2 pieken, hebben we nu altijd zoveel mogelijk ramen open. Ik ben erg benieuwd hoe dit tijdens de winterperiode gaat bevallen.

Zo kwam ik erachter dat onze kat ook een aanzienlijke bijdrage levert aan de CO2 waarden. Wanneer ze dicht bij de meter slaapt komen er regelmatig erg hoge waardes (denk zelfs aan 2000ppm). Zo bleek dat er al diverse onderzoeken zijn dat honden en katten van alle huisdieren de grootste CO2 uitstoot hebben, zie onder andere deze website. De meter heb ik verplaatst door het gehele huis, om te zien welke kamers binnenlucht problemen ervaarde.

Eerder schreef ik ook al over het onderzoek van TNO, waaruit onder andere bleek dat CO2 waardes in de slaapkamer van nieuwbouwwoningen erg hoog (3500ppm) kan worden. Gelukkig hebben we hier momenteel geen last van, want boven staat bijna altijd alles open.

Maar als buiten de CO2 waarde net boven de 400ppm is, waarom accepteren we dan eigenlijk waardes die meer dan het dubbele zijn? Omdat we drie- viervoudige waardes gewend zijn en de dubbele waardes al content zijn? Ik vraag me dat vaker af wanneer men bijvoorbeeld streeft naar CO2 waardes onder de 1200ppm, maar waarom streven we niet naar merendeel van de tijd onder de 800-600ppm? Ik hoor al enkele mensen zeggen “omdat dat heel veel kosten met zich meebrengt voor installaties of ontwerpoplossingen”. Maar we bouwen toch om optimaal te presteren en prettig te leven? We bouwen toch niet om de kosten aan de voorkant laag te houden om vervolgens achteraf installaties te moeten toevoegen en/of slecht te presteren (en uiteindelijk veel meer kosten kwijt te zijn)? Daarbij kan een nieuwe mindset met andere ontwerpprincipes gebaseerd op de natuur ook zorgen voor natuurlijke ventilatie en hoeven we hiervoor niet helemaal afhankelijk te zijn van installaties. Neem bijvoorbeeld stadskantoor Venlo als voorbeeld. Daar wordt de ventilatie grotendeels geregeld door natuurlijke ontwerpprincipes.

Daarbij zijn er voldoende (kantoor)gebouwen die aantonen dat waardes tussen de 400-700ppm prima te doen zijn. En met een beetje bewustwording thuis en ramen openzetten houden we het ook onder de 750, maar over het algemeen rond de 500ppm. Bij stadskantoor Venlo blijven we met grote groepen in 1 ruimte zelfs rond de 400-430ppm!

Hopelijk ligt de clue in bewustwording. Voor werkgevers ligt er een financiële prikkel om de CO2 laag te houden zodat de productiviteit optimaal blijft. Voor scholen is er een prikkel om medewerkers en leerlingen optimaal te laten ontwikkelen. En wie wil er thuis nu geen prettige gezonde leefomgeving? Hopelijk gaan we hier steeds meer om vragen. Je verblijft tenslotte 90% van de tijd binnen.

Fotos: Eva Starmans

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

/door
,

Twee nieuwe vouchers uitgereikt!

Venlo, 13 oktober 2020

Maandag 12 oktober heeft Michel Weijers vanuit het Healthy Building Network twee vouchers uitgereikt aan Jan Houwen van Volantis Consultants. Zij gaan aan de slag met twee onderzoeken, die voornamelijk gericht zijn op het verbeteren van het binnenklimaat. Hieronder vindt u meer informatie over de twee vouchers.

Circulaire & gezonde installaties
Installaties die ervoor zorgen dat er een gezond binnenklimaat in gebouwen ontstaat, worden steeds belangrijker. De materialen die hiervoor gebruikt kunnen worden, hebben een steeds zwaarder aandeel op de ecologische impact van een gebouw. Het is belangrijk dat gezonde technologische materialen gebruikt worden die in theorie ook eindeloos hergebruikt kunnen worden.

Met de industrialisatie in de bouw, de beoogde energietransitie en de komst van meer installatie systemen wordt het steeds belangrijker maar ook lastiger om deze op een deugdelijke wijze te combineren en een gezond binnenklimaat te realiseren. Hedendaagse installaties zijn helaas nog vaak niet geschikt tot hergebruik, en ook niet uitgelegd voor de maximalisatie van een gezond binnenmilieu.

De doelstelling is om op basis van onderzoek een gezondheid bevorderend circulaire installatietechnisch PVE te ontwikkelen dat alle aandachtspunten op het gebied van materialen, hergebruik, gezondheidsaspecten etc. inzichtelijk maakt en de basis kan zijn voor het verder ontwikkelen van installaties die de gezondheid in gebouwen bevorderen.

Hoogwaardige ventilatie gebaseerd op natuurlijke principes
De energietransitie heeft zich de afgelopen decennia sterk gericht op gesloten en gecontroleerde omgevingen die geconditioneerd wordt door mechanische systemen. Dit heeft vervolgens niet altijd de kwaliteitsverbetering gebracht waarop gehoopt werd en blijkt kwetsbaar indien deze niet goed ingeregeld of gebruikt wordt.

Volantis adviseert in de ontwikkeling van de Spirare Campus. De doelstelling is een bijzonder gezonde leeromgeving voor bijzondere jongeren. Volantis wil daarom onderzoek doen naar de mogelijkheid om op basis van natuurkundige principes luchtverplaatsing te realiseren die hoogwaardige luchtkwaliteit en voldoende regelbaarheid garandeert. Doel is hiermee de gezondheid c.q. luchtkwaliteit in de klaslokalen te verhogen. Simpel gezegd: met low-tech systemen een kwaliteitsslag maken naar meer hoogwaardige ventilatie voor scholen.

Heeft u ook interesse in een voucher? Klik dan hier voor meer informatie.

 

Foto: Tom Cremers

/door
,

BLOG: Terug naar de natuur voor gezond wonen

by Climmy Roeffen, Kragten B.V.

We kwamen op een leeftijd dat we het appartementsleven in de binnenstad van Venlo hadden gezien en toe waren aan ons eerste huisje. Ik had er zelf nooit over nagedacht waar of hoe ik wilde wonen. Mijn vriend daarentegen had al een heel plan klaar. ‘Ooit’ wilde hij graag een eigen huis (laten) bouwen. Ik geloofde het wel, en dacht vooral ‘laten we gewoon eens starten in een starterswoning’. Qua stijl wilden we graag landelijk wonen. Oude boerderijen gemoderniseerd sprak ons aan. Wat we vonden waren totale renovatieprojecten. Toen de knoop doorgehakt: waarom niet nieuw bouwen in een oude stijl?

Ik werkte toentertijd bij de gemeente Venlo als beleidsadviseur duurzame ontwikkelingen en was lichtelijk besmet met de Cradle to Cradle filosofie. Dat was dan ook mijn enige voorwaarde: prima om nieuw te bouwen, maar dan doen we het ook meteen duurzaam én gezond.

Mijn drive voor gezond is persoonlijk. Mijn vader had kanker. Je verdiept je er in en dat zette mij toch behoorlijk aan het denken hoe de wereld in elkaar zit. Tijdens deze verdieping kwam ik ook o.a. tegen dat het binnenklimaat best wel van invloed kan zijn op de gezondheid van de bewoners. En dat er ongezonde materialen worden toegepast, waarbij ook kankerverwekkend. Mijn gedachtes zijn hier herhaaldelijk over gestruikeld. Waarom creëren we (vast onbewust) een ongezonde omgeving voor onszelf?

De kaders waren gezet: nieuwbouw in oude stijl, maximaal duurzaam binnen budget (gericht op energie, water en grondstoffen) en gezond. We hebben ons een team samengesteld met architect, aannemer en installateur om het maximale er uit te halen en zo efficiënt en effectief mogelijk te werk te gaan. Onze ambitie was helder. De volgende maatregelen waren zo voor de hand liggend dat het niet eens discussie vroeg:

  • Dak op oost-zuid zijde wordt volledig zonnepaneel: maximale energieopwekking, voor nu en in de toekomst.
  • Veel ramen en zon georiënteerd: gratis warmte van de zon. Wel aandachtspunt: hoe schaduw te creëren tijdens warme dagen.
  • Draagconstructie woning wordt onbehandeld hout. Past bij de oude stijl, en gezond materiaal.
  • Verdiepingsvloer bestaat uit OSB platen. De reguliere platen zijn geproduceerd met een bepaald stofje, formaldehyde, wat kankerverwekkend kan zijn. Je hebt ook een vorm waar dat stofje is vervangen door een bepaalde hars. We hebben voor die laatste gekozen.
  • Bestaande bakstenen: past bij de oude stijl en hergebruik van grondstoffen.
  • Dakpannen die CO2 afbreken: gewoon omdat het kan.

Het ideale van onze teamsamenstelling was, dat ieders expertise meteen kon aangeven of het nog wel binnen budget zou passen. Of dat als we het net even zo of zo zouden doen, het beter uitkwam.

We liepen er al snel tegen aan dat er wel héél veel verschillende materialen in een woning gaan zitten die invloed kunnen hebben op de gezondheid. We hebben toen een keuze gemaakt om voor het laaghangend fruit en de binnen afwerking van de woning selectiever te zijn. En voor bijvoorbeeld de fundering van de woning maar even te laten voor wat het is. We hebben kritisch gekeken naar de materialen van de tussenwanden, vloeren en verf. Daarbij kwamen we in mooie discussies met verkopers terecht, waar we al snel door de verkooppraatjes heen prikte.

Ook al hadden we voor onszelf een selectie gemaakt waar we wel en niet een gezond alternatief voor gingen zoeken, het was een heuse zoektocht waar menig mens op kan afstuderen. Hoe verder het proces vorderde, hoe minder zin en energie we hadden om die zoektocht aan te gaan. Op een gegeven moment zie je gewoon door de bomen het bos niet meer. En dan ben ik nog enigszins een beetje thuis in de materie. Ik kan me zo voorstellen dat een gemiddelde Nederlander geen idee heeft hoe hier keuzes in te maken. Iedereen roept tegenwoordig ‘het meest duurzame’ product te hebben. Maar wat er duurzaam aan is, én vooral of het gezond is, dat mag je zelf onderzoeken. Dan kan een C2C certificering helpen, maar dat beperkt je ontzettend in de keuzes (aangezien er nog weinig te vergelijken valt). Een andere certificering ‘émissions dans l’air intérieur’ vertelde ons meer over het effect op de binnenlucht kwaliteit. Dat gaf ons ook wat houvast. Uiteindelijk bestaat onze binnen afwerking uit natuurlijke materialen of een gecertificeerd product.

Denk je dan klaar te zijn? Zie je weer andere uitdagingen: de producten op zichzelf zijn dan wel gezond, maar we wilde ook rekening houden met de herbruikbaarheid van deze. Waar het kon, legde we het geen losmaakbaar aan. Maar stuken en verven doe je toch op een ander materiaal. En hadden we materiaal over, hoe krijg je het dan weer bij de leverancier? Dat belandde alsnog in de bouwafvalcontainer. Deze uitdaging is gewoon niet aan te pakken als één huishouden zijnde. En om eerlijk te zijn: we waren er wel klaar mee en wilde gewoon verhuizen en van ons nieuwe huis genieten.

We wonen er nu ruim 2 jaar. En het is heerlijk wonen. We zijn verliefd op de vele raampartijen in het hele huis. Heerlijk om binnen en buiten zo met elkaar te verbinden en de hoeveelheid zonlicht, en warmte, binnen te hebben.  Inclusief het laden van 1 elektrische auto, leveren we meer energie dan we verbruiken, dus we hebben geen energierekening (zit natuurlijk wel in de hypotheek verwerkt). Ons eerste idee van zonwering was het plaatsen van bomen die de zon tegen hielden. Alleen zouden deze zo dicht op de woning komen, wat niet paste. Opgelost met het plaatsen van luiken (passend bij de oude stijl) en het plaatsen van een open/dicht te schuiven overkapping boven het terras.

Het is een zeer leerzaam en intensief project geweest, met een resultaat waar we onze kinderen in een gezonde omgeving kunnen zien groot worden en waar wij zeker, hopelijk gezond, oud in gaan worden.

Een goede gezondheid wens je iedereen. Of deze goed is, wordt deels voor ons bepaald, maar hebben we ook deels zelf in de hand.

Het inrichten van de omgeving waar we veel zijn, zoals in gebouwen, is iets wat we zelf in de hand hebben.

De hoeveelheid zonlicht die wij binnen hebben en het uitzicht op de tuin geven me elke keer weer een vakantiegevoel. Een gevoel van blijdschap, trots en rust.

Het is een omgeving waar ik graag wil zijn. Een gevoel dat ik iedereen gun in de omgeving waar hij/zij veel is. Of dat nu thuis is of op het werk, een gezond gevoel is wat ik iedereen gun.

Foto: Climmy Roeffen

/door